ajerkoniak

Ajerkoniak, znany również jako likier jajeczny, to słodki napój alkoholowy na bazie żółtek jaj, mleka lub śmietanki, cukru oraz alkoholu (najczęściej spirytusu lub rumu). Charakteryzuje się gęstą, kremową konsystencją oraz charakterystycznym waniliowo-jajecznym smakiem. W Polsce ajerkoniak zyskał popularność jako dodatek do deserów oraz napój degustacyjny serwowany w małych kieliszkach. Produkuje się go zarówno przemysłowo, jak i w warunkach domowych. Ze względu na skład i sposób wytwarzania ajerkoniak zalicza się do likierów deserowych.

Ajerkoniak – składniki odżywcze

Informacje dotyczące wartości odżywczych ajerkoniaku przemysłowego, pasteryzowanego, w porcji 100 g:

Wartości odżywcze:

• Energia: 150 kcal
• Białko: 3,33 g
• Tłuszcz ogółem: 6,67 g
• • Tłuszcze nasycone: 4,17 g
• • Kwasy tłuszczowe trans: 0 g
• Węglowodany ogółem: 17,5 g
• • Cukry ogółem: 16,67 g
• • Cukry dodane: 12,5 g
• Błonnik: brak danych
• Sód (Na): 88 mg
• Potas (K): 150 mg
• Wapń (Ca): 117 mg
• Żelazo (Fe): 0 mg
• Witamina D (D2 + D3): 0 IU
• Cholesterol: 50 mg

Ajerkoniak – historia i pochodzenie

Ajerkoniak wywodzi się z europejskiego napoju zwanego posset, który spożywano już w średniowiecznej Anglii. Był to napój na bazie mleka i alkoholu. Współczesna forma ajerkoniaku rozwinęła się w XVIII wieku, gdy mleko stało się powszechnie dostępne, a alkohol, na przykład rum, spełniał również funkcję konserwującą. Popularność zdobył w krajach anglosaskich oraz w Europie Środkowej. W Polsce znany jest od początku XX wieku, przede wszystkim jako domowa nalewka deserowa.

Ajerkoniak – odmiany

• Ajerkoniak klasyczny – z żółtkami, mlekiem, cukrem i spirytusem
• Ajerkoniak waniliowy – z dodatkiem ekstraktu z wanilii lub laski wanilii
• Ajerkoniak kawowy – wzbogacony o esencję lub likier kawowy
• Ajerkoniak czekoladowy – z dodatkiem kakao lub roztopionej czekolady
• Ajerkoniak kokosowy – przygotowywany z mleka kokosowego
• Wegański ajerkoniak – bez jajek, na bazie napojów roślinnych i zagęstników

Ajerkoniak – rodzaje

• Ajerkoniak domowy – przygotowywany samodzielnie, niepasteryzowany, przeznaczony do spożycia w krótkim czasie
• Ajerkoniak przemysłowy – produkowany na skalę masową, pasteryzowany i butelkowany
• Ajerkoniak zagęszczony – w formie gęstej masy, używany jako składnik kremów i deserów
• Ajerkoniak w sprayu – stosowany jako dodatek do lodów lub wypieków (produkt niszowy, spotykany głównie w Stanach Zjednoczonych)
• Ajerkoniak mrożony – wykorzystywany jako składnik lodów lub napojów typu shake

Ajerkoniak – zamienniki

• Likier advocaat – gęsty likier jajeczny pochodzenia holenderskiego, zbliżony smakiem i konsystencją do ajerkoniaku; można stosować w proporcji 1:1
• Krem jajeczny – domowa wersja ajerkoniaku bez alkoholu, wykorzystywana w deserach i lodach; nie jest odpowiedni jako zamiennik w przepisach wymagających obecności alkoholu
• Krem waniliowy lub angielski (custard) – bezalkoholowy zamiennik, przydatny w deserach; wymaga dodania alkoholu, jeśli przepis tego wymaga
• Mleko skondensowane z dodatkiem wanilii i żółtka – może stanowić bazę do trufli i kremów, lecz wymaga osobnego dosłodzenia i dodatku alkoholu

Co zrobić z ajerkoniak?

Ajerkoniak jest szeroko wykorzystywany w kuchni europejskiej jako składnik deserów, takich jak kremy, torty, lody, serniki czy praliny. Dodaje się go do kawy, lodów, sosów do naleśników, a także do przygotowywania koktajli alkoholowych lub bezalkoholowych wariantów deserowych napojów. Często znajduje zastosowanie w cukiernictwie jako składnik nadzień i mas kremowych. W okresie świątecznym jest popularnym napojem serwowanym na zimno lub podgrzewanym, szczególnie w krajach anglosaskich. Sporadycznie wykorzystywany jest również w kuchni fusion jako składnik marynat do mięs lub dań słodko-wytrawnych.

Jak przechowywać ajerkoniak?

Ajerkoniak należy przechowywać w szczelnie zamkniętej butelce w lodówce, w temperaturze od 0°C do 6°C. Domowy ajerkoniak zawierający surowe jajka powinien zostać spożyty w ciągu 5–7 dni od przygotowania. Przemysłowe wersje pasteryzowane można przechowywać znacznie dłużej – od kilku tygodni do kilku miesięcy, zgodnie z datą przydatności określoną na opakowaniu. Produkt należy chronić przed światłem i wysoką temperaturą. Nie zaleca się mrożenia ajerkoniaku, ponieważ po rozmrożeniu może dojść do rozwarstwienia składników oraz utraty konsystencji.