ciasto francuskie
Ciasto francuskie (znane również jako pâte feuilletée) to rodzaj wielowarstwowego wypieku o wysokiej zawartości tłuszczu, przygotowywanego z mąki pszennej, masła, wody i soli. Charakteryzuje się wyraźnie listkującą strukturą, uzyskiwaną poprzez wielokrotne składanie i wałkowanie ciasta z warstwą tłuszczu (najczęściej masła). Podczas pieczenia ciasto silnie wyrasta, tworząc chrupiące i kruche warstwy. Stosowane jest zarówno w daniach słodkich, jak i wytrawnych.
Ciasto francuskie – składniki odżywcze
- Energia: 480 kcal (porcja 100 g, wyrób gotowy do spożycia, pieczony)
- Białko: 6 g
- Tłuszcz: 26 g
- – Kwasy tłuszczowe jednonienasycone: 8 g
- – Kwasy tłuszczowe wielonienasycone: 2,5 g
- – Kwasy tłuszczowe nasycone: 15 g
- – Kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Cholesterol: 15 mg
- Błonnik: 1 g
- Węglowodany: 56 g
- – Cukry ogółem: 22 g
- – Cukry dodane: 22 g
- Sód (Na): 330 mg
- Potas (K): 124 mg
- Wapń (Ca): 70 mg
- Żelazo (Fe): 2 mg
- Cynk (Zn): 2 mg
- Tiamina (witamina B1): 0 mg
- Ryboflawina (witamina B2): 0,2 mg
- Niacyna (witamina B3): 2 mg
- Kwas foliowy: 69 µg
- Folat ogółem: 84 µg
- Witamina D (D2 + D3): 0 IU
Ciasto francuskie – historia i pochodzenie
Pochodzenie ciasta francuskiego jest sporne – przypisywane zarówno kuchni francuskiej, jak i włoskiej. Współczesna nazwa i forma ciasta wiązane są z Francją i XVIII wiekiem, choć pierwsze wzmianki o podobnym wypieku pojawiają się wcześniej we Włoszech. Według legendy technikę laminowania ciasta wynalazł piekarz Claude Lorrain w XVII wieku, jednak metoda składania i wałkowania ciasta z masłem mogła być znana już wcześniej w kuchni arabskiej i bizantyjskiej. Obecnie ciasto francuskie stanowi klasyczny element kuchni francuskiej i podstawę wielu wypieków europejskich.
Ciasto francuskie – odmiany
- Ciasto francuskie klasyczne (z masłem)
- Ciasto francuskie lekkie (z mniejszą ilością masła)
- Ciasto francuskie odwrócone (z tłuszczem na zewnątrz, tzw. pâte feuilletée inversée)
- Ciasto francuskie szybkie (z uproszczoną metodą laminowania)
- Ciasto francuskie z margaryną (stosowane w produkcji przemysłowej)
- Ciasto francuskie z dodatkiem sera lub ziół (używane w wypiekach wytrawnych)
Rodzaje ciasta francuskiego
- Świeże (surowe ciasto do samodzielnego formowania i pieczenia)
- Mrożone (gotowe do użycia po rozmrożeniu, najczęściej spotykana wersja konsumencka)
- Chłodzone (pakowane w rulony, dostępne w sklepach w ladach chłodniczych)
- Gotowe wypieki na bazie ciasta francuskiego (np. korpusy tart, przekąski, ciastka)
Ciasto francuskie – zamienniki
- Ciasto filo – cienkie płaty ciasta używane w kuchni greckiej i tureckiej; każda warstwa wymaga natłuszczenia, co wpływa na strukturę wypieku.
- Ciasto kruche – alternatywa o krótszej strukturze, odpowiednie do tart i quiche, lecz bez właściwości listkowania.
- Gotowe ciasto półfrancuskie – zawiera mniej warstw tłuszczu, ale zapewnia podobny efekt w codziennych wypiekach.
- Ciasto drożdżowo-francuskie – stosowane głównie do rogalików, drożdżowe w strukturze, z warstwami tłuszczu; mniej kruche, bardziej elastyczne.
Co zrobić z ciasta francuskiego?
Ciasto francuskie jest charakterystyczne przede wszystkim dla kuchni francuskiej, lecz zyskało popularność także w kuchni angielskiej, bliskowschodniej oraz we współczesnej kuchni międzynarodowej. Wykorzystuje się je do wypieku tart, vol-au-vent, paluszków, pasztecików, roladek, a także w daniach takich jak quiche, strudel czy mille-feuille. Może stanowić bazę potraw wytrawnych (z farszem mięsnym, warzywnym, serowym) oraz deserów – z owocami, kremem lub czekoladą. Idealnie nadaje się do przygotowania szybkich przekąsek i dań bankietowych.
Jak przechowywać ciasto francuskie?
Sposób przechowywania ciasta francuskiego zależy od jego formy. Świeże lub chłodzone ciasto powinno być przechowywane w temperaturze od 0°C do +4°C i spożyte zgodnie z datą przydatności. Ciasto mrożone należy trzymać w temperaturze –18°C; po rozmrożeniu nie powinno być ponownie zamrażane. Gotowe wypieki na bazie ciasta francuskiego należy przechowywać w suchym i chłodnym miejscu, w szczelnie zamkniętym opakowaniu, by uniknąć ich rozmiękczenia. Surowe ciasto można również samodzielnie zamrozić, najlepiej w porcjach, szczelnie zawiniętych i gotowych do użycia.
