ciemne piwo

Ciemne piwo, znane również jako porter, stout, koźlak dubeltowy lub schwarzbier, to napój alkoholowy warzony z ciemno prażonych słodów, które nadają mu charakterystyczną barwę — od ciemnobrązowej po niemal czarną. Cechuje się głębokim, słodowo-palonym aromatem i smakiem, w którym mogą pojawiać się nuty kawy, karmelu czy gorzkiej czekolady. Ciemne piwa różnią się między sobą zawartością alkoholu, ekstraktu i poziomem goryczki, w zależności od stylu. W kuchni stosowane są zarówno jako napój, jak i składnik sosów, marynat oraz wypieków. Są cenione za zdolność wzbogacania smaku potraw swoją głębią i słodowością.

Ciemne piwo – składniki odżywcze

Wartość energetyczna: 547 kcal (na 100 g – orientacyjna wartość dla ciemnego piwa używanego w kuchni, np. jako koncentrat lub gęstszy styl typu stout bądź porter)

• Białko: 5,66 g
• Tłuszcz całkowity: 33,96 g
• w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 20,75 g
• w tym kwasy tłuszczowe trans: 0 g
• Błonnik pokarmowy: 5,7 g
• Węglowodany ogółem: 56,6 g
• w tym cukry: 47,17 g (w tym cukry dodane: 47,2 g)
• Cholesterol: 0 mg
• Sód: 19 mg
• Potas: 340 mg
• Wapń: 38 mg
• Żelazo: 2,45 mg
• Witamina D: 0 IU

Ciemne piwo – historia i pochodzenie

Ciemne piwo ma długą tradycję warzelniczą, sięgającą średniowiecznej Europy, szczególnie krajów niemieckojęzycznych oraz Wysp Brytyjskich. Style takie jak niemiecki schwarzbier, angielski porter czy irlandzki stout ukształtowały się między XVII a XIX wiekiem — w wyniku rozwoju technologii słodowania oraz dostępu do bardziej palonych zbóż. Niektóre style ciemnych piw, np. doppelbock, związane są z tradycją klasztorną i miały znaczenie kulinarne i postne wśród mnichów. Ich zastosowanie w kuchni upowszechniło się w Europie, gdzie ciemne piwa stanowiły składnik sosów, pieczeni oraz wypieków.

Ciemne piwo – odmiany

• Porter – angielska odmiana charakteryzująca się umiarkowaną goryczką i wyczuwalnym smakiem czekoladowo-kawowym
• Stout – gęstszy i mocniejszy styl pochodzący z Irlandii, często o wyraźnym smaku palonego ziarna
• Schwarzbier – lekki niemiecki lager o ciemnej barwie i łagodnym charakterze
• Doppelbock – niemieckie ciemne piwo o wysokiej zawartości alkoholu, warzone ze słodu monachijskiego
• Baltic porter – styl pochodzący z regionu Morza Bałtyckiego, często fermentowany metodą dolnej fermentacji
• Milk stout – wariant z dodatkiem laktozy, nadający słodszy, kremowy charakter

Rodzaje ciemnego piwa

• Niepasteryzowane
• Pasteryzowane
• Z filtrowanym osadem drożdżowym
• Niefiltrowane
• Leżakowane w beczkach (barrel aged)
• Z dodatkami smakowymi (np. z wanilią, kawą, czekoladą)

Ciemne piwo – zamienniki

• Kawa espresso – może być używana w wypiekach lub sosach jako zamiennik ciemnego piwa w celu uzyskania palonego aromatu; nie zawiera alkoholu i nie wpływa na wypieczenie ciasta, ale konieczna jest redukcja ilości innych płynów
• Bulion wołowy z dodatkiem karmelizowanej cebuli – w daniach wytrawnych może odtworzyć profil smakowy podobny do ciemnego piwa; nie odpowiada za słodowość, ale wnosi głębię
• Bezalkoholowe ciemne piwo – zamiennik w proporcji 1:1, jeśli istotna jest tekstura i charakter piwa, ale zależy nam na uniknięciu alkoholu
• Syrop słodowy lub melasa rozcieńczona wodą – w deserach pozwala odwzorować słodowość i ciemną barwę piwa

Co zrobić z ciemnym piwem?

Ciemne piwo jest często wykorzystywane w kuchniach krajów Europy Północnej i Środkowej oraz Wysp Brytyjskich jako składnik dań duszonych i pieczonych, zwłaszcza mięs (np. wołowiny czy wieprzowiny), a także do zapiekanek oraz dań jednogarnkowych. W kuchni belgijskiej i niemieckiej dodaje się je do potraw typu gulasz lub carbonade flamande. Jest też popularnym dodatkiem w wypiekach — szczególnie piernikach, ciastach czekoladowych czy chlebie na zakwasie — gdzie jego słodowość i palone nuty pogłębiają smak. Używa się go również do przygotowania sosów piwnych, marynat i glazur mięsnych.

Jak przechowywać ciemne piwo?

Ciemne piwo należy przechowywać w chłodnym, ciemnym miejscu o stałej temperaturze, najlepiej między 8 a 12°C. Zamknięte butelki należy chronić przed światłem słonecznym oraz drganiami. Po otwarciu piwo należy spożyć możliwie jak najszybciej, najlepiej tego samego dnia, aby nie straciło aromatu ani nagazowania. Ciemnego piwa nie należy mrozić, ponieważ zamarzanie zmienia jego strukturę i może doprowadzić do pęknięcia butelki lub puszki. W przypadku używania ciemnego piwa do gotowania, można wcześniej zredukowaną bazę sosu zamrozić w pojemniku na kostki lodu, jednak samego piwa nie powinno się mrozić w całości.