czarna soczewica
czarna soczewica
Czarna soczewica, nazywana również soczewicą beluga ze względu na podobieństwo do czarnego kawioru, to jedna z odmian soczewicy o wyjątkowo drobnych i kulistych ziarnach. Po ugotowaniu zachowuje swoją formę, co czyni ją szczególnie przydatną w daniach, w których istotna jest struktura składników. Ma delikatny, lekko orzechowy smak. Często wykorzystywana jest w sałatkach, farszach oraz jako dodatek do zup i potraw jednogarnkowych. Jej kolor nie blaknie w procesie obróbki termicznej, co pozwala zachować walory estetyczne dania.
Czarna soczewica – składniki odżywcze
- Energia: 360 kcal (dla 100 g suchej czarnej soczewicy)
- Białko: 26 g
- Tłuszcze ogółem: 2 g
- – w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g
- – w tym kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Błonnik pokarmowy: 18 g
- Węglowodany przyswajalne: 60 g
- – w tym cukry: 2 g
- Sód (Na): 30 mg
- Potas (K): 960 mg
- Wapń (Ca): 100 mg
- Żelazo (Fe): 8 mg
- Cholesterol: 0 mg
- Witamina D: 0 IU
Czarna soczewica – historia i pochodzenie
Czarna soczewica pochodzi z krajów Bliskiego Wschodu i Azji Południowej, gdzie od tysięcy lat stanowiła podstawę diety. Znana była już w starożytnych Indiach i Mezopotamii. Z czasem rozpowszechniła się także na terenie Europy, szczególnie w rejonie basenu Morza Śródziemnego. Obecnie uprawia się ją głównie w Kanadzie, Indiach i Stanach Zjednoczonych. Różni się od innych odmian soczewicy zarówno kolorem, jak i strukturą ziaren.
Czarna soczewica – odmiany
- Soczewica beluga (czarna) – kulinarna odmiana spożywcza o drobnych, okrągłych nasionach, zachowująca kształt po ugotowaniu. Wszystkie dostępne na rynku odmiany tej soczewicy należą do tej grupy; różnice dotyczą głównie kraju pochodzenia i jakości oczyszczenia.
Rodzaje czarnej soczewicy
- Surowa (sucha) – najczęściej spotykana forma czarnej soczewicy, wymagająca gotowania przed spożyciem.
- Gotowana – dostępna w gotowej postaci, np. w puszkach lub słoikach.
- Mrożona – rzadziej spotykana, zazwyczaj po wstępnej obróbce cieplnej.
- Kiełkowana – uzyskiwana przez namaczanie ziaren i ich kiełkowanie przez kilka dni; stosowana na surowo w sałatkach.
Czarna soczewica – zamienniki
- Zielona soczewica – zachowuje podobną teksturę po ugotowaniu, ale ma bardziej wyrazisty, ziemisty smak. Może być stosowana w tych samych proporcjach.
- Brązowa soczewica – tańsza i powszechnie dostępna, jednak ma tendencję do rozgotowywania się. W potrawach, w których istotna jest struktura składników, może wymagać zmiany sposobu przygotowania.
- Czerwona soczewica – gotuje się szybciej i łatwo się rozpada, dlatego lepiej sprawdzi się w zupach i purée. Nie jest zalecana jako bezpośredni zamiennik w sałatkach czy farszach.
- Fasola czarna – alternatywa przy przepisach kuchni południowoamerykańskiej; różni się smakiem i wymaga dłuższego gotowania. Nie zaleca się stosowania jej w proporcjach 1:1 bez modyfikacji przepisu.
Co zrobić z czarnej soczewicy?
Czarna soczewica jest popularnym składnikiem kuchni subkontynentu indyjskiego, Bliskiego Wschodu oraz nowoczesnych kuchni roślinnych i dietetycznych. Wykorzystuje się ją w daniach jednogarnkowych typu curry, jako bazę do sałatek z ziołami i warzywami, do nadziewania warzyw, a także jako składnik wegetariańskich kotletów i past do chleba. Ze względu na zwartą strukturę sprawdza się jako zamiennik białka pochodzenia zwierzęcego w potrawach roślinnych. Dobrze komponuje się zarówno z przyprawami korzennymi (kmin rzymski, kolendra, kurkuma), jak i z prostymi dodatkami, takimi jak czosnek, oliwa czy pieprz czarny.
Jak przechowywać czarną soczewicę?
Suchą czarną soczewicę należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku, w suchym, chłodnym i zacienionym miejscu – najlepiej w temperaturze pokojowej. Po ugotowaniu należy umieścić ją w lodówce, w zamkniętym pojemniku, i spożyć w ciągu 3–4 dni. Można ją także zamrozić – po wcześniejszym ugotowaniu i ostudzeniu, w szczelnych woreczkach lub pojemnikach – do 3 miesięcy. Kiełkowaną soczewicę należy przechowywać w lodówce i spożyć w ciągu maksymalnie kilku dni.
