czarny sezam
Opis ogólny
Czarny sezam, znany również jako czarny sezam indyjski lub czarne nasiona sezamu, to nasiona rośliny Sesamum indicum o charakterystycznej ciemnej barwie. W przeciwieństwie do bardziej popularnych nasion białego sezamu, czarne nasiona mają intensywniejszy smak – lekko orzechowy i ziemisty. W kuchni azjatyckiej, zwłaszcza japońskiej, koreańskiej i chińskiej, są szeroko stosowane zarówno w daniach słodkich, jak i słonych. Charakteryzują się również twardszą łupiną, przez co są mniej podatne na utlenianie.
Czarny sezam – składniki odżywcze
Informacje dotyczące: Czarny sezam surowy – wartości odżywcze dla porcji 100 g:składniki:
- Energia: 356 kcal
- Białko: 12,95 g
- Tłuszcz ogółem: 6 g
- • Kwasy tłuszczowe nasycone: 0,95 g
- • Kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Błonnik: 2,9 g
- Węglowodany: 62 g
- • Cukry ogółem: 8 g
- Sód (Na): 953 mg
- Wapń (Ca): 126 mg
- Żelazo (Fe): 2,08 mg
- Witamina C (kwas askorbinowy): 0 mg
- Witamina A (IU): 0 IU
- Cholesterol: 0 mg
Czarny sezam – historia i pochodzenie
Czarny sezam jest jedną z najstarszych roślin oleistych uprawianych przez człowieka – jego historia sięga co najmniej 3000 r. p.n.e. Pochodzi z rejonu Indii i wschodniej Afryki, a następnie rozprzestrzenił się przez Bliski Wschód do Azji. W tradycji kulinarnej był ceniony za trwałość, smak i wszechstronność. W kulturach Wschodu, szczególnie w Chinach i Japonii, zyskał popularność jako składnik zarówno codzienny, jak i ceremonialny.
Czarny sezam – odmiany
- Czarny sezam indyjski – typowa odmiana uprawiana w Indiach i eksportowana na potrzeby spożywcze; charakteryzuje się intensywnie orzechowym aromatem.
- Czarny sezam japoński (kurogoma) – delikatniejszy w smaku, wykorzystywany m.in. do produkcji pasty sezamowej i słodyczy wagashi.
- Czarny sezam chiński – często używany do przygotowywania oleju sezamowego i słodkich nadzień; ma bardziej wyrazisty, lekko gorzki posmak.
Rodzaje czarnego sezamu
- Surowy – najczęściej spotykany w handlu; ma twardą łupinę i intensywny aromat.
- Prażony – używany w kuchni jako dodatek do potraw i dekoracja; o mocniejszym, bardziej wyrazistym smaku.
- Mielony – składnik past (np. japońskiej kuro neri goma) i deserów.
- Olej z czarnego sezamu – tłoczony na zimno lub na gorąco; stosowany do przyprawiania i gotowania.
Czarny sezam – zamienniki
- Biały sezam – łagodniejszy w smaku; można go używać jako zamiennika w takich samych proporcjach, lecz efekt wizualny będzie inny.
- Ziarna czarnuszki – podobne wizualnie, lecz bardziej gorzkie; należy stosować ostrożnie ze względu na intensywny smak.
- Mak czarny – może zastąpić czarny sezam w wypiekach; ma jednak bardziej ziemisty smak i inną teksturę, co może wpływać na konsystencję potrawy.
- Pasta tahini z białego sezamu – może być użyta zamiast pasty z czarnego sezamu, choć smak będzie delikatniejszy i mniej wyrazisty.
Co zrobić z czarnym sezamem
Czarny sezam to charakterystyczny składnik kuchni azjatyckich – zwłaszcza japońskiej (pastą kuro neri goma nadziewa się ciasta mochi i dorayaki), chińskiej (wykorzystywany w nadzieniach do baozi oraz deserach, np. w zupie z czarnego sezamu) i koreańskiej (dodawany jako posypka do bibimbapu i łagodnych dań ryżowych). Nadaje głębię i aromat zarówno potrawom wytrawnym, jak i słodkim. W kuchni fusion jest wykorzystywany do ozdabiania sushi rolls, sałatek, a także deserów, takich jak lody waniliowe z czarnym sezamem. Doskonale sprawdza się również jako składnik granoli, pieczywa, krakersów i mieszanek przyprawowych.
Jak przechowywać czarny sezam
Czarny sezam należy przechowywać w szczelnym, suchym i ciemnym miejscu – najlepiej w opakowaniu próżniowym lub hermetycznym słoiku. Po otwarciu najlepiej trzymać go w lodówce, aby spowolnić proces jełczenia olejów. Świeżość można przedłużyć, zamrażając sezam w szczelnym opakowaniu – w tej formie może być przechowywany do 6 miesięcy. Należy unikać światła i wilgoci, które przyspieszają utratę aromatu i utlenianie tłuszczów.
