ementaler
Ementaler, znany również jako ser ementalski, Emmentaler czy Emmental, to tradycyjny ser szwajcarski wytwarzany z mleka krowiego. Charakteryzuje się dużymi, okrągłymi oczkami, powstałymi w wyniku działania bakterii propionowych w trakcie dojrzewania. Ma łagodny, lekko orzechowy smak oraz półtwardą, elastyczną konsystencję. Często stosowany jest w plastrach do kanapek, jako składnik fondue lub zapiekanek. Produkowany głównie w regionie Emmental w Szwajcarii, jednak podobne sery powstają również w innych krajach, m.in. w Niemczech i Francji.
Ementaler – składniki odżywcze
Porcja: 100 g (ser ementalski, surowy)Wartość energetyczna: 419 kcalBiałko: 29,94 gTłuszcz ogółem: 29,94 g- w tym tłuszcze nasycone: 17,96 g- w tym tłuszcze trans: 5,99 gCholesterol: 120 mgWęglowodany ogółem: 0 g- w tym cukry: 0 gBłonnik: 0 gSód (Na): 240 mgWapń (Ca): 1018 mgŻelazo (Fe): 1,08 mgWitamina A: 1198 IUWitamina C: 0 mg
Ementaler – historia i pochodzenie
Ementaler wywodzi się z doliny Emmental w kantonie Berno w Szwajcarii, gdzie jego produkcja została udokumentowana już w XIII wieku. Od wieków wytwarzany jest w formie dużych cylindrycznych kręgów i dojrzewa w górskich piwnicach przez kilka miesięcy. Tradycyjna receptura oparta jest wyłącznie na mleku krowim, podpuszczce oraz bakteriach fermentacji mlekowej i propionowej. Choć nazwa „emmentaler” nie jest chroniona, oryginalny szwajcarski ser tego typu bywa oznaczany jako „Emmentaler AOC” lub „Switzerland Swiss”.
Ementaler – odmiany
- Emmentaler AOC – oryginalna szwajcarska odmiana o chronionej nazwie i określonych zasadach produkcji
- Allgäuer Emmentaler – niemiecka wersja produkowana w Bawarii i Badenii-Wirtembergii
- Französischer Emmental – francuska odmiana dojrzewająca krócej i charakteryzująca się łagodniejszym smakiem
- Emmentaler rezerwowy – dojrzewający dłużej, intensywniejszy w aromacie i smaku
Rodzaje ementalera
- tarty – dostępny w formie gotowej do posypywania
- plasterkowany – najczęściej stosowany do kanapek i przekąsek
- blokowy – sprzedawany w większych kawałkach do samodzielnego porcjowania
- kostkowany – używany jako składnik sałatek i koreczków
Ementaler – zamienniki
- Gruyère – ser o podobnym smaku i strukturze; nadaje się do fondue, zapiekanek i sosów; można stosować w proporcji 1:1
- Jarlsberg – norweski ser inspirowany ementalerem; lekko słodszy, pasuje do dań na zimno i ciepło
- Maasdam – holenderska wersja sera typu szwajcarskiego; bardziej elastyczna, dobrze się topi
- Appenzeller – intensywniejszy w smaku; stosowany w mniejszych ilościach w celu uzyskania bardziej wyrazistego aromatu
Co zrobić z ementalera?
Ementaler jest tradycyjnym składnikiem kuchni alpejskiej, szczególnie w potrawach szwajcarskich, niemieckich i francuskich. Stosuje się go w klasycznym fondue serowym, zapiekankach ziemniaczanych, tartach, croque-monsieur oraz ciepłych i zimnych kanapkach. Dzięki zdolności do równomiernego topnienia sprawdza się również jako składnik sosów serowych oraz nadzień do mięs i naleśników. Jego łagodny smak dobrze komponuje się z białym winem, pieczywem zbożowym oraz warzywami takimi jak brokuły i kalafior.
Jak przechowywać ementalera?
Ementalera należy przechowywać w lodówce, najlepiej owiniętego w papier pergaminowy lub specjalny papier do sera, który umożliwia mu oddychanie. Twarde sery, takie jak ementaler, powinny być trzymane w najchłodniejszej części lodówki (np. w szufladzie na warzywa) i spożyte w ciągu 2–3 tygodni od otwarcia opakowania. Można go również zamrozić – najlepiej w postaci startych wiórków lub małych porcji – jednak po rozmrożeniu może zmienić konsystencję i nie nadawać się do spożycia na zimno. Rozmrożony ser najlepiej wykorzystywać w daniach gotowanych, np. do sosów, zapiekanek lub zup.
