granat
Granat (Punica granatum), znany również jako owoc granatu, granatowiec właściwy lub jabłko rajskie, to owoc uprawiany od tysięcy lat w regionach Bliskiego Wschodu, Azji Południowej i w rejonie śródziemnomorskim. Charakteryzuje się grubą, skórzastą skórką i licznymi soczystymi nasionami, zwanymi arilami, otoczonymi przezroczystą, słodko-kwaśną osnówką. Owoc wykorzystywany jest w kuchniach wielu regionów świata — w formie świeżej, jako sok, a także w postaci koncentratów czy suszonych ziaren. Granat ceniony jest za intensywny smak i dekoracyjny wygląd. Znajduje zastosowanie zarówno w potrawach słodkich, jak i wytrawnych.
Granat – składniki odżywcze
Dane dotyczą wartości odżywczych w przeliczeniu na 100 gramów surowego granatu (część jadalna, bez skórki):
- Energia: 48 kcal
- Białko: 0 g
- Tłuszcz całkowity: 0 g
- Kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g
- Cholesterol: 0 mg
- Błonnik pokarmowy: 0 g
- Węglowodany (bez błonnika): 12,08 g
- Cukry ogółem: 12,08 g
- Sód (Na): 15 mg
- Wapń (Ca): 8 mg
- Witamina C (kwas askorbinowy): 6,2 mg
- Witamina A (IU): 0 IU
Granat – historia i pochodzenie
Granat pochodzi z terenów dzisiejszego Iranu i północnych Indii, gdzie był uprawiany już ponad 4000 lat temu. Znany był w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie, często pojawiał się w sztuce oraz mitologii jako symbol płodności i obfitości. Na tereny basenu Morza Śródziemnego rozprzestrzenił się dzięki Fenicjanom. Obecnie uprawiany jest w wielu ciepłych strefach klimatycznych na całym świecie, w tym w Hiszpanii, Izraelu, Turcji, Indiach i Kalifornii.
Granat – odmiany
- Wonderful – najbardziej rozpowszechniona odmiana handlowa; duże, ciemnoczerwone owoce, intensywny smak
- Hicaz – popularna w Turcji; kwaskowaty miąższ, soczyste arile
- Mollar de Elche – hiszpańska odmiana; jasnoróżowa skórka, słodki smak, często wykorzystywana w kuchni śródziemnomorskiej
- Parfianka – odmiana uprawiana w Kalifornii; dobre wyważenie smaku między słodyczą a kwasowością
- Kandahar – odmiana z Afganistanu; duże, słodkie nasiona, wysoka zawartość soku
Granat – rodzaje
- Granat świeży – całe owocniki dostępne w sprzedaży detalicznej; wykorzystywane do bezpośredniego spożycia lub do wyciskania soku
- Ziarna granatu – świeże arile sprzedawane luzem lub w opakowaniach; gotowe do użycia w potrawach
- Sok z granatu – często pasteryzowany; dostępny jako czysty lub mieszany z innymi sokami
- Koncentrat z granatu – zagęszczony sok; wykorzystywany do glazur, sosów i marynat
- Molasa z granatu (syrop granatowy) – gęsty, słodko-kwaśny syrop używany w kuchni bliskowschodniej
- Granat suszony – liofilizowane lub naturalnie suszone nasiona; stosowane jako dodatek do wypieków lub sałatek
- Mrożone ziarna granatu – dostępne w sklepach spożywczych; składnik deserów lub smoothie
Granat – zamienniki
- Ziarna czerwonych porzeczek – podobna struktura i kwaskowaty smak; można stosować w sałatkach, jednak są mniej soczyste
- Sok z wiśni – alternatywa dla soku z granatu w koktajlach i dressingach; różni się profilem smakowym, dlatego należy dostosować proporcje
- Ocet balsamiczny z dodatkiem słodzika – zamiennik dla melasy z granatu w glazurach i marynatach, lecz o delikatniejszym smaku
- Suszone żurawiny – mogą zastępować suszone ziarna granatu w wypiekach i mieszankach orzechowych; należy uwzględnić ich słodszy smak
- Syrop malinowy – alternatywa do deserów i drinków; należy jednak pamiętać o różnicach w gęstości i słodkości
Co zrobić z granatu?
Granat jest popularnym składnikiem kuchni bliskowschodniej, śródziemnomorskiej, południowoazjatyckiej i kaukaskiej. Wykorzystuje się go w sałatkach (np. tabbouleh, fattoush), daniach mięsnych (np. duszona jagnięcina z melasą z granatu), deserach (musy, panna cotta, lody) oraz napojach (koktajle, lemoniady, napary). Ziarna granatu dodają potrawom chrupkości i koloru, a jego sok stanowi bazę dla wielu sosów i marynat. Może być wykorzystywany jako dekoracja potraw oraz do przygotowania domowych galaretek i syropów.
Jak przechowywać granat?
Całe owoce granatu należy przechowywać w chłodnym, ciemnym miejscu — w temperaturze pokojowej do tygodnia, a w lodówce nawet do miesiąca. Po wyjęciu ziaren najlepiej przechowywać je w szczelnie zamkniętym pojemniku w lodówce i spożyć w ciągu 3–5 dni. Granat można również zamrozić — zarówno w postaci ziaren, jak i soku. Ziarna należy rozłożyć na blasze i wstępnie zamrozić, a następnie przenieść do woreczków lub pojemników do dłuższego przechowywania (do 6 miesięcy).
