jogurt naturalny
Jogurt naturalny, znany również jako jogurt bez dodatków, kwaśne mleko lub jogurt plain, to produkt mleczny otrzymywany w wyniku fermentacji mleka przez wyselekcjonowane szczepy bakterii kwasu mlekowego, najczęściej Lactobacillus bulgaricus i Streptococcus thermophilus. Charakteryzuje się gładką, lekko gęstą konsystencją oraz wyraźnie kwaśnym smakiem. Nie zawiera dodatku cukru, aromatów ani zagęstników, co czyni go neutralną bazą do dalszego wykorzystania w kuchni. Występuje zarówno w wersji pełnotłustej, jak i o obniżonej zawartości tłuszczu.
Jogurt naturalny – składniki odżywcze
100 g jogurtu naturalnego – produkt surowy, bez dodatków
- Energia: 40 kcal
- Białko: 3,41 g
- Tłuszcz całkowity: 1,7 g
- – w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 1,14 g
- – kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Cholesterol: 2 mg
- Błonnik: 0 g
- Węglowodany ogółem (z różnicy): 5,68 g
- – w tym cukry całkowite: 0 g
- Sód (Na): 14 mg
- Wapń (Ca): 102 mg
- Żelazo (Fe): 0 mg
- Witamina A (IU): 114 IU
- Witamina C (kwas askorbinowy): 0 mg
Jogurt naturalny – historia i pochodzenie
Jogurt naturalny ma długą historię, sięgającą tysięcy lat wstecz, prawdopodobnie do czasów neolitu. Pierwsze wzmianki o podobnych fermentowanych produktach mlecznych pochodzą z obszaru dzisiejszej Azji Środkowej, Bliskiego Wschodu i Bałkanów. Jego rozwój był związany z praktyką przechowywania mleka w gorącym klimacie, co sprzyjało rozwojowi bakterii mlekowych. Przez wieki ewoluował w różnych tradycjach kulinarnych – od tureckiego „yoğurt” przez bułgarskie „kiselo mlyako” po współczesne formy europejskie i amerykańskie.
Jogurt naturalny – odmiany
- Jogurt grecki – odcedzany jogurt o gęstszej konsystencji i wyższej zawartości białka
- Jogurt bałkański – tradycyjnie fermentowany bez mieszania, o bardziej zwartej strukturze
- Jogurt typu islandzkiego (skyr) – gęsty, odtłuszczony; często zaliczany do serów świeżych
- Jogurt owczy – produkowany z mleka owczego, o intensywniejszym smaku i wyższej zawartości tłuszczu
- Jogurt kozi – jogurt z mleka koziego, o delikatnie kwaskowatym aromacie i kremowej konsystencji
Rodzaje jogurtu naturalnego
- Jogurt świeży – przechowywany w chłodniach, przeznaczony do szybkiego spożycia
- Jogurt zagęszczony (np. grecki) – o zredukowanej zawartości wody
- Jogurt suszony (liofilizowany) – proszek wykorzystywany w przemyśle spożywczym i przetwórstwie
- Jogurt mrożony – stosowany jako baza deserów typu „frozen yoghurt”
Jogurt naturalny – zamienniki
- Kefir – fermentowany napój mleczny o podobnym profilu smakowym; lżejszy i rzadszy. Sprawdza się jako zamiennik w koktajlach i wypiekach, z uwzględnieniem mniejszej gęstości
- Maślanka – produkt uboczny produkcji masła; może być stosowana w marynatach i wybranych wypiekach zamiast jogurtu naturalnego. Może wymagać zwiększenia ilości mąki
- Śmietana kwaśna (12%–18%) – alternatywa do gotowania i dipów, o wyższej zawartości tłuszczu. Warto dostosować proporcje tłuszczu w przepisie
- Mleko kokosowe niesłodzone – wegański zamiennik w przepisach z udziałem fermentowanych produktów mlecznych; nadaje lekko słodkawy, kokosowy aromat
Co zrobić z jogurtu naturalnego?
Jogurt naturalny jest szeroko stosowany w kuchniach świata, zwłaszcza śródziemnomorskiej, indyjskiej, bliskowschodniej i bałkańskiej. Używa się go jako bazy do sosów i dressingów (np. tzatziki, raita), do marynowania mięsa (np. tandoori), jako składnika ciasta w wypiekach i naleśnikach, dodatku do zup i dań jednogarnkowych (np. zupa ogórkowa, curry), a także do przygotowania deserów, koktajli czy musów. Dzięki swojej uniwersalnej strukturze stanowi element przekąsek, śniadań i dań obiadowych.
Jak przechowywać jogurt naturalny?
Jogurt naturalny należy przechowywać w lodówce w temperaturze od 2°C do 8°C, najlepiej w oryginalnym, szczelnie zamkniętym opakowaniu. Po otwarciu należy go spożyć w ciągu kilku dni, aby uniknąć rozwoju niepożądanych mikroorganizmów. Jogurt można zamrozić, jednak proces ten może wpłynąć na zmianę jego konsystencji – oddzielenie się serwatki po rozmrożeniu jest zjawiskiem naturalnym. Do mrożenia najlepiej nadaje się jogurt gęsty, np. grecki, porcjowany w hermetyczne pojemniki.
