kalarepa
Opis ogólny
Kalarepa, znana również jako brukiew włoska, kapusta głowiasta lub kapusta warzywna typu gongylodes, należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Jej jadalną część stanowi charakterystyczna, zgrubiała łodyga o kulistym kształcie i chrupkiej strukturze. Występuje w odmianach zielonych i fioletowych, a jej smak jest łagodny, lekko słodkawy, z delikatną nutą kapusty. W kuchni wykorzystuje się ją zarówno na surowo, jak i po ugotowaniu, upieczeniu lub uduszeniu. Z uwagi na neutralny profil smakowy stanowi uniwersalny składnik wielu potraw warzywnych.
Kalarepa – składniki odżywcze
informacje dotyczą: kalarepy surowej, porcja 100 gwartości odżywcze:
- Energia: 29 kcal
- Białko: 1,18 g
- Tłuszcz całkowity: 0 g
- Kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g
- Kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Cholesterol: 0 mg
- Błonnik pokarmowy: 3,5 g
- Węglowodany (przyswajalne): 5,88 g
- Cukry całkowite: 2,35 g
- Sód (Na): 18 mg
- Potas (K): 351 mg
- Wapń (Ca): 24 mg
- Żelazo (Fe): 0 mg
- Witamina D (D2 + D3): 0 IU
Kalarepa – historia i pochodzenie
Kalarepa (Brassica oleracea var. gongylodes) pochodzi z obszarów Europy Środkowej i została udomowiona prawdopodobnie w rejonach dzisiejszych Niemiec w XVI wieku. Wykształciła się jako warzywo poprzez selektywną uprawę kapusty o zgrubiałym pędzie. Jej uprawa rozpowszechniła się w Europie Północnej, a następnie w Azji Południowej, gdzie zyskała popularność, zwłaszcza w kuchni indyjskiej i chińskiej. Obecnie jest uprawiana na całym świecie w klimacie umiarkowanym.
Kalarepa – odmiany
- Delikatna Biała – jasnozielona skórka, szybki wzrost, soczysty miąższ
- Azur Star – fioletowa odmiana o delikatnym smaku, odporna na pękanie
- Superschmelz – bardzo duży plon, biała skórka, długo zachowuje jędrność
- Gigant – późno dojrzewająca odmiana o dużych zgrubieniach
- Korist – wczesna odmiana o zielonkawobiałym kolorze i chrupiącym miąższu
Rodzaje kalarepy
- Świeża – najczęściej dostępna w handlu; spożywana na surowo lub po obróbce cieplnej
- Mrożona – dostępna w formie kostek lub plastrów; wykorzystywana w daniach z patelni lub zupach
- Marynowana – obrana i zakonserwowana w zalewie octowej lub solankowej
- Suszona (rzadziej spotykana) – przeznaczona do długoterminowego przechowywania; składnik mieszanek warzywnych
Kalarepa – zamienniki
- Rzodkiew japońska (daikon) – podobna chrupkość i łagodny smak; może wymagać krótszego czasu obróbki cieplnej
- Bulwa selera – bardziej aromatyczna, ale może zastępować kalarepę w zupach i zapiekankach warzywnych
- Brokuł łodygowy (stem broccoli) – chrupki po ugotowaniu; nadaje się do duszenia i smażenia typu stir-fry
- Rzepa – o lekko ostrzejszym smaku; może wpływać na charakter potrawy, szczególnie w daniach na ciepło
Co zrobić z kalarepy?
Kalarepa wykorzystywana jest w wielu kuchniach świata – od niemieckiej, przez indyjską, po tajwańską. W kuchni europejskiej często podaje się ją gotowaną lub pieczoną jako dodatek do mięsa. W Azji Południowej bywa duszona z przyprawami jako składnik curry, natomiast w kuchni chińskiej trafia do dań stir-fry. Surową kalarepę dodaje się do surówek, tartinek lub podaje jako przekąskę z dipami. Doskonale sprawdza się także jako składnik zielonych soków i koktajli warzywnych.
Jak przechowywać kalarepę?
Świeżą kalarepkę należy przechowywać w lodówce, najlepiej w dolnej szufladzie na warzywa, w temperaturze 1–4°C. Przed przechowywaniem warto usunąć liście, które mogą przyspieszać więdnięcie. Zgrubienia przechowywane luzem lub w perforowanym woreczku zachowują świeżość przez około 7–10 dni. Kalarepę można również zamrozić – po obraniu, pokrojeniu i zblanszowaniu przez 2–3 minuty w gotującej się wodzie. Mrożoną kalarepkę należy zużyć w ciągu 12 miesięcy od zamrożenia.
