kapusta biała
Kapusta biała, znana również jako kapusta głowiasta biała (Brassica oleracea var. capitata f. alba), to jedno z najbardziej rozpowszechnionych warzyw uprawianych w klimacie umiarkowanym. Jej zwartą, kulistą główkę tworzą jasnozielone lub białe liście o delikatnie słodkawym smaku. Odmiany kapusty białej różnią się kształtem, wielkością i czasem dojrzewania, co znajduje odzwierciedlenie w jej zastosowaniach kulinarnych — od kiszenia po gotowanie i duszenie. Powszechnie występuje w kuchniach Europy Środkowo-Wschodniej, Azji i obu Ameryk.
Kapusta biała – składniki odżywcze
zawartość dla: kapusty białej surowej, 100 gskładniki:
- Energia: 42 kcal
- Białko: 0,94 g
- Tłuszcze ogółem: 0,23 g
- — kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g
- — kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Cholesterol: 0 mg
- Błonnik pokarmowy: 0,9 g
- Węglowodany ogółem: 9,86 g
- — cukry ogółem: 5,63 g
- — cukry dodane: 2,8 g
- Wapń (Ca): 28 mg
- Potas (K): 141 mg
- Sód (Na): 117 mg
- Żelazo (Fe): 0,28 mg
- Witamina D (D2 + D3): 0 IU
Kapusta biała – historia i pochodzenie
Kapusta biała pochodzi od dzikich form kapusty uprawianych pierwotnie na terenach wybrzeża Morza Śródziemnego, gdzie były znane już w starożytności. Udomowiona przez Rzymian, a następnie rozpowszechniona w całej Europie, kapusta stała się jednym z podstawowych warzyw w kuchni chłopskiej i mieszczańskiej. Jej uprawa w Europie Środkowej sięga średniowiecza, kiedy szczególnie ceniono ją za łatwość przechowywania i zastosowanie w okresie zimowym.
Kapusta biała – odmiany
- Amager – późna odmiana kiszonkowa o dużych, bardzo ścisłych główkach
- Ditmarska Najwcześniejsza – wczesna odmiana do bezpośredniego spożycia
- Kilagreg – średnio wczesna odmiana, dobrze sprawdzająca się do gotowania
- Lento – uniwersalna odmiana do gotowania, kiszenia i sałatek
- Stonehead – odmiana amerykańska o zwartej główce, dobra do surówek
Kapusta biała – rodzaje
- świeża – dostępna przez cały rok, głównie z upraw lokalnych lub importu
- kiszonki – w postaci kapusty kiszonej, używanej m.in. do dań jednogarnkowych
- mrożona – krojona i blanszowana, gotowa do duszenia i gotowania
- konserwowana – w słoikach lub puszkach, często z dodatkiem przypraw i marchewki
- suszona – rzadziej spotykana forma, wykorzystywana głównie w przemyśle spożywczym
Kapusta biała – zamienniki
- Kapusta włoska – delikatniejsza w smaku, wymaga krótszego czasu gotowania; idealna do rolad i potraw duszonych. Jej luźniejsza struktura może wymagać zwiększenia ilości w przepisie.
- Kapusta pekińska – bardziej krucha i soczysta, dobrze sprawdza się w surówkach i daniach kuchni azjatyckiej. Ze względu na odmienną strukturę gotuje się szybciej niż kapusta biała.
- Jarmuż – inny typ liści, odpowiedni do dań wymagających krótkiej obróbki cieplnej. W przepisach należy dostosować czas i sposób przygotowania.
- Brukselka – mimo innej postaci ma podobny profil smakowy. Nadaje się do gotowanych mieszanek warzywnych i duszenia. Należy zastosować większą objętość.
Co zrobić z kapusty białej?
Kapustę białą wykorzystuje się w kuchni niemieckiej, polskiej, rosyjskiej, ukraińskiej, węgierskiej, a także koreańskiej i chińskiej. Jest podstawą klasycznych dań, takich jak bigos, kapuśniak, gołąbki czy kimchi. Surowe liście świetnie nadają się na surówki (np. z marchewką i jabłkiem), a także jako składnik farszów i zapiekanek. W kuchni azjatyckiej bywa składnikiem pierożków lub dań typu stir-fry. Kiszoną kapustę wykorzystuje się w daniach jednogarnkowych, zupach oraz jako dodatek do mięs i ziemniaków.
Jak przechowywać kapustę białą?
Kapustę białą w całości należy przechowywać w chłodnym, suchym i przewiewnym miejscu — idealnie w temperaturze od 0 do 4°C, np. w dolnej szufladzie lodówki. Przechowywana w całości, bez uszkodzeń, może wytrzymać kilka tygodni. Po przekrojeniu najlepiej owinąć ją folią spożywczą i spożyć w ciągu kilku dni. Kapustę białą można również zamrozić — wcześniej należy ją zblanszować przez 2–3 minuty, następnie ostudzić, osuszyć i zamrozić w porcjach. Kiszoną kapustę należy przechowywać w lodówce w szczelnym pojemniku, najlepiej szklanym lub ceramicznym.
