kardamon
Kardamon (Elettaria cardamomum), znany również jako kardamon zielony, to intensywna i aromatyczna przyprawa pochodząca z nasion rośliny z rodziny imbirowatych. Występują także inne określenia, takie jak kardamon malabarski (dla rodzaju zielonego) oraz kardamon właściwy. Powszechnie stosowany w kuchni indyjskiej, bliskowschodniej i skandynawskiej, kardamon znajduje zastosowanie zarówno w potrawach słodkich, jak i wytrawnych. Jest ceniony za unikalny profil smakowy – łączący nuty cytrusowe, korzenne oraz lekko pieprzne.
Kardamon – składniki odżywcze
- Wartość energetyczna: 0 kcal
- Białko: 0 g
- Tłuszcz całkowity: 0 g
- Błonnik pokarmowy: dane niedostępne
- Węglowodany (carbohydrate, by difference): 0 g
- Sód (sodium, Na): 0 mg
Powyższe dane dotyczą czystego, surowego kardamonu (formy nieprzetworzonej), dla porcji 100 g, według bazy USDA.
Kardamon – historia i pochodzenie
Kardamon pochodzi z południowych Indii i Cejlonu, gdzie był znany już w starożytności. Wzmianki o nim pojawiają się w indyjskich tekstach sanskryckich oraz w dworskich kuchniach Mezopotamii. Przyprawa ta była przedmiotem handlu przez Arabów, którzy rozpowszechnili jej użycie na Bliskim Wschodzie i w Europie. Obecnie uprawiana jest głównie w Indiach, Gwatemali i Sri Lance.
Kardamon – odmiany
- Kardamon zielony (Elettaria cardamomum) – najczęściej spotykany w kuchni; charakterystyczny cytrusowo-korzenny smak; stosowany w potrawach słodkich i napojach.
- Kardamon czarny (Amomum subulatum) – o dymnym, ziemistym aromacie; często stosowany w daniach wytrawnych, takich jak curry czy zupy.
- Kardamon biały – wybielony kardamon zielony o łagodniejszym smaku; obecnie rzadziej używany ze względu na obróbkę chemiczną.
Rodzaje kardamonu
- W całości – strączki zawierające nasiona; najlepsze do zachowania świeżości i aromatu.
- Zmielony – sproszkowany kardamon; szybciej traci aromat, lecz jest wygodniejszy w użyciu.
- Nasiona (łuskane) – oddzielone od strączków; mogą być stosowane bezpośrednio lub przed zmieleniem.
- Olejek eteryczny – stosowany rzadziej w kulinariach; częściej wykorzystywany w produkcji aromatów spożywczych.
Kardamon – zamienniki
- Cynamon i goździki – do potraw słodkich; stosować w proporcji 1:1 względem kardamonu, aby uzyskać podobny korzenny charakter.
- Gałka muszkatołowa – do ciast i kremów; zalecane proporcje to 1/2 łyżeczki gałki na 1 łyżeczkę kardamonu.
- Mieszanka przypraw garam masala – do potraw indyjskich; zawiera kardamon i może go częściowo zastąpić, choć smak będzie mniej wyrazisty.
- Zielone nasiona anyżu – w wypiekach mogą pełnić zbliżoną funkcję aromatyczną; należy stosować w proporcji 1:1.
Co zrobić z kardamonem?
Kardamon to przyprawa szeroko wykorzystywana w kuchni indyjskiej (np. w biryani, herbacie chai), arabskiej (np. w kawie z kardamonem czy deserach z daktyli) oraz skandynawskiej (np. bułeczki kardamonowe korvapuusti). Doskonale nadaje się do deserów – lodów, puddingów, ciast – jak również do dań słonych, takich jak curry, marynaty czy potrawy z ryżu. W kuchni europejskiej często wykorzystywany jest w wypiekach świątecznych oraz w napojach korzennych.
Jak przechowywać kardamon?
Kardamon najlepiej przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku, z dala od światła, ciepła i wilgoci – najlepiej w chłodnej szafce kuchennej. Strączki kardamonu najdłużej zachowują swoje właściwości – nawet do jednego roku. Zmielony kardamon należy zużyć w ciągu kilku miesięcy ze względu na szybki ubytek aromatu. Nie zaleca się zamrażania, ponieważ wilgoć może uszkodzić strukturę przyprawy i negatywnie wpłynąć na jej smak.
