kawa mielona
Opis ogólny
Kawa mielona, nazywana również zmieloną kawą, to produkt powstający w wyniku rozdrobnienia palonych ziaren kawowca. W zależności od sposobu palenia i stopnia zmielenia może mieć różny profil smakowy – od łagodnego i orzechowego po intensywnie czekoladowy lub dymny. Wykorzystywana jest jako surowiec do przygotowania naparu różnymi metodami – od ekspresów ciśnieniowych po tradycyjne zaparzanie w tygielku. W kuchni znajduje zastosowanie nie tylko jako napój, lecz także jako składnik deserów, marynat i wypieków. Inne nazwy tego składnika to: kawa ziarnista mielona lub po prostu mielona kawa.
Kawa mielona – składniki odżywcze
Informacje dotyczą 100 g parzonej kawy (bez mleka i cukru):
- Energia: 1 kcal
- Białko: 0,28 g
- Tłuszcze ogółem: 0 g
- Węglowodany (w tym błonnik i cukry): 0,28 g, w tym cukry: 0 g
- Sód (Na): 4 mg
- Potas (K): 30 mg
- Witamina B6: 0,333 mg
- Cholesterol: 0 mg
Kawa mielona – historia i pochodzenie
Kawa mielona wywodzi się z ziaren kawowca, który pierwotnie występował na obszarze dzisiejszej Etiopii. Uprawa i spożycie kawy rozpowszechniły się najpierw na Półwyspie Arabskim, skąd trafiły do Turcji, a następnie do Europy i obu Ameryk. Proces mielenia kawy ma długą tradycję – początkowo stosowano ręczne młynki kamienne, obecnie wykorzystywane są młynki żarnowe lub ostrzowe. Stopień zmielenia ziaren dostosowuje się do preferowanej metody parzenia.
Kawa mielona – odmiany
- Arabica – delikatniejsza w smaku, mniej gorzka, częściej stosowana w Europie
- Robusta – bardziej intensywna i gorzka, o wyższej zawartości kofeiny i nut goryczy
- Liberica – mniej popularna, o wyrazistym, ziołowo-owocowym smaku, używana w mieszankach kawowych
- Excelsa – rzadka odmiana o kwaskowatym profilu smakowym, wykorzystywana jako składnik mieszanek
Rodzaje kawy mielonej
- Kawa mielona drobno – przeznaczona do przygotowania espresso oraz w kawiarkach
- Kawa mielona średnio – najczęściej stosowana w zaparzaczach typu french press
- Kawa mielona grubo – wykorzystywana do parzenia metodami przelewowymi lub na zimno (cold brew)
- Kawa mielona aromatyzowana – z dodatkami zapachowymi, np. wanilią, cynamonem, orzechem
- Kawa mielona bezkofeinowa – pozbawiona kofeiny w procesie dekofeinizacji
Kawa mielona – zamienniki
- Kawa rozpuszczalna – może zastąpić kawę mieloną w wypiekach i deserach; należy ją rozpuścić w niewielkiej ilości wody, ponieważ może zmienić intensywność smaku
- Ziarna kawy – po samodzielnym zmieleniu mogą w pełni zastąpić gotową kawę mieloną; wymagają jednak młynka i odpowiedniego doboru grubości mielenia w zależności od przeznaczenia
- Kawa w kapsułkach – może częściowo zastąpić kawę mieloną, głównie w zastosowaniach napojowych; nie nadaje się jako składnik ciast ani przyprawa do potraw
- Cykoria mielona – bezkofeinowy zamiennik stosowany jako substytut naparu; smakowo inna, lecz pełni podobną funkcję napojową
Co zrobić z kawy mielonej?
Kawa mielona znajduje zastosowanie nie tylko jako popularny napar śniadaniowy, lecz także jako aromatyczny składnik kulinarny. Wypieki, takie jak tiramisu, ciasta czekoladowe, muffiny czy babki z dodatkiem kawy, zyskują wyrazistszy profil smakowy. W kuchni meksykańskiej bywa wykorzystywana do sosów (np. mole), a w gastronomii amerykańskiej stosuje się ją jako przyprawę w mieszankach do grillowania mięsa lub ryb – podkreśla smak umami i wzbogaca marynaty. W kuchni bliskowschodniej używana jest z dodatkiem kardamonu do przygotowywania kawy tureckiej lub arabskiej. Zamrożone kostki zaparzonej kawy mielonej można wykorzystywać do napojów mrożonych typu ice coffee.
Jak przechowywać kawę mieloną?
Kawę mieloną należy przechowywać w szczelnie zamkniętym, nieprzezroczystym pojemniku, w suchym i chłodnym miejscu, z dala od światła i intensywnych zapachów. Otwartą paczkę warto zużyć w ciągu 2–4 tygodni, ponieważ kawa szybko traci swój aromat. Nie zaleca się przechowywania w lodówce z uwagi na absorpcję wilgoci i zapachów z otoczenia. Można natomiast kawę mieloną zamrozić – porcjowaną, w szczelnie zamkniętym opakowaniu – co wydłuża jej trwałość. Należy ją jednak rozmrażać tylko raz i nie zamrażać powtórnie.
