ketchup
Ketchup, znany również jako keczup, ketczup lub sos pomidorowy, to gęsty sos sporządzany głównie z przetartych pomidorów, octu, cukru oraz przypraw. Jest popularnym dodatkiem do dań typu fast food, grillowanych mięs, frytek czy kanapek. Produkcja ketchupu polega na gotowaniu składników do momentu uzyskania zwartej, jednolitej konsystencji o słodko-kwaśnym profilu smakowym. Współcześnie ketchup występuje w wielu wariantach smakowych i jest produkowany masowo w wielu krajach świata.
Ketchup – składniki odżywcze
- Wartość energetyczna: 118 kcal (na 100 g produktu – klasyczny ketchup, przetworzony)
- Białko: 0 g
- Tłuszcz ogółem: 0 g
- w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g
- w tym kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Błonnik: 0 g
- Węglowodany ogółem: 29,41 g
- w tym cukry: 17,65 g
- Sód (Na): 941 mg
- Cholesterol: 0 mg
- Witamina A: 588 IU
- Witamina C: 14,1 mg
- Żelazo (Fe): 0 mg
- Wapń (Ca): 0 mg
Ketchup – historia i pochodzenie
Ketchup wywodzi się z Azji Południowo-Wschodniej, gdzie pierwotnie oznaczał sfermentowany sos rybny, znany jako 'ke-tsiap' w dialekcie hokkien. Brytyjczycy zetknęli się z nim w XVII wieku podczas handlu zamorskiego i stopniowo przekształcili w produkt oparty głównie na pomidorach. Wersja pomidorowa została spopularyzowana w Stanach Zjednoczonych na początku XIX wieku i ustandaryzowana jako produkt przemysłowy przez firmy takie jak Heinz.
Ketchup – odmiany
- Ketchup łagodny – o niskiej zawartości przypraw i bardziej wyważonym, słodkim smaku
- Ketchup pikantny – z dodatkiem ostrych przypraw, takich jak chili, pieprz cayenne czy tabasco
- Ketchup curry – wersja z dodatkiem mieszanki curry, popularna w kuchni niemieckiej
- Ketchup ziołowy – z dodatkiem bazylii, oregano lub tymianku, stosowany w daniach kuchni włoskiej
- Ketchup o obniżonej zawartości cukru – wersja „light”, z zastosowaniem słodzików
- Ketchup bez dodatku soli – dedykowany osobom ograniczającym spożycie sodu w diecie
Ketchup – rodzaje
- Płynny w butelce – najczęściej spotykany, gotowy do użycia sos w formie gładkiej pasty
- Ketchup w saszetkach – porcjowany, stosowany w gastronomii typu fast food
- Ketchup w tubie – forma wygodna do dozowania, szczególnie w gastronomii zbiorowej
- Ketchup w formie dyspensera gastronomicznego – duże opakowania do użytku restauracyjnego
- Gęsty ketchup – produkt o większej zawartości suchej masy pomidorowej
- Ketchup domowy – przyrządzany na bazie świeżych pomidorów w warunkach domowych
Ketchup – zamienniki
- Pasta pomidorowa – zawiera skoncentrowany smak pomidorów, ale wymaga doprawienia cukrem i octem; może służyć do zagęszczania sosów.
- Sos pomidorowy – bardziej płynny niż ketchup i mniej słodki; może go zastąpić w marynatach lub jako składnik bazowy.
- Ajwar – bałkańska pasta z papryki i bakłażana o wyrazistym smaku; sprawdza się jako alternatywa w daniach grillowanych.
- Salsa pomidorowa – świeży lub gotowany sos o odmiennym profilu smakowym; może pełnić funkcję zamiennika ketchupu w potrawach kuchni tex-mex.
- Musztarda miodowa – wersja słodko-kwaśna, która może zastąpić ketchup w kanapkach lub daniach z kurczakiem.
Co zrobić z ketchupu?
Ketchup jest podstawowym dodatkiem do potraw typu fast food, takich jak frytki, burgery, hot dogi czy nuggetsy. Wykorzystuje się go w kuchni amerykańskiej, brytyjskiej oraz niemieckiej jako bazę do sosów (np. do skrzydełek z kurczaka), dipów lub jako składnik marynat. W daniach azjatyckich może występować w wersjach fusion, łącząc słodko-pikantne smaki z lokalnymi przyprawami. W kuchni domowej ketchup doskonale sprawdza się jako urozmaicenie dań jednogarnkowych, zapiekanek czy jako składnik dressingów do sałatek.
Jak przechowywać ketchup?
Ketchup należy przechowywać w suchym i chłodnym miejscu przed otwarciem – najlepiej w temperaturze pokojowej, z dala od źródeł ciepła i światła słonecznego. Po otwarciu produkt wymaga przechowywania w lodówce, w szczelnie zamkniętym opakowaniu, i należy go zużyć w ciągu kilku tygodni zgodnie z zaleceniami producenta. Ketchupu nie powinno się mrozić, ponieważ po rozmrożeniu jego konsystencja ulega zmianie, a składniki mogą się rozwarstwiać.
