kminek
Kminek, znany również jako kminek zwyczajny (Carum carvi), to roślina jednoroczna lub dwuletnia z rodziny selerowatych, której nasiona wykorzystuje się jako przyprawę. Często bywa mylony z kminem rzymskim, jednak różni się od niego nie tylko smakiem, lecz także pochodzeniem botanicznym. Ma charakterystyczny, korzenny aromat z ziemistymi i lekko anyżkowymi nutami. W kuchni europejskiej stosuje się go głównie w postaci suszonych nasion. Inne spotykane nazwy to: kminek zwyczajny, karolki oraz ziarno kminku.
Kminek – składniki odżywcze:
- Energia: 0 kcal
- Białko: 0 g
- Tłuszcz całkowity: 0 g
- Węglowodany przyswajalne: 0 g
- Cukry: 0 g
- Sód: 0 mg
- Cholesterol: 0 mg
Podane dane dotyczą sproszkowanego kminku w ilości 100 g (dane referencyjne – USDA, dla przyprawy suszonej).
Kminek – historia i pochodzenie
Kminek (Carum carvi) pochodzi z rejonu Europy Wschodniej i Azji Zachodniej, gdzie był stosowany jako przyprawa i składnik kulinarny już w epoce brązu. Znany był starożytnym Egipcjanom oraz Rzymianom, którzy doceniali jego intensywny aromat. Z biegiem wieków uprawa kminku rozpowszechniła się w całej Europie, szczególnie w Niemczech, Polsce i Holandii, gdzie stosowany jest zwłaszcza w pieczywie i potrawach mięsnych.
Kminek – odmiany
- Kminek holenderski – delikatniejszy w smaku, często używany w piekarnictwie.
- Kminek niemiecki – o silniejszym, bardziej ziołowym aromacie, często stosowany w daniach duszonych.
- Kminek syberyjski – dziko rosnący, o nieco ostrzejszym smaku; rzadziej spotykany w handlu komercyjnym.
Rodzaje kminku
- Suszony – najczęściej dostępny w handlu; występuje jako całe nasiona lub mielony.
- Świeże owoce kminku – trudniej dostępne; używane sporadycznie ze względu na intensywny aromat.
- Kminek w oleju – ekstrakt aromatyczny wykorzystywany przemysłowo lub jako dodatek do likierów.
Kminek – zamienniki
- Kmin rzymski – intensywniejszy i bardziej cierpki; najlepiej sprawdza się w kuchni bliskowschodniej i meksykańskiej. Zaleca się stosowanie o połowę mniejszych ilości niż kminku, aby uniknąć dominującego aromatu.
- Anyż – odpowiedni jako zamiennik w wypiekach i deserach, w których pożądana jest wyraźna nuta korzenna.
- Koper włoski (nasiona) – o łagodniejszym smaku; dobry zamiennik w marynatach i przyprawach do mięs. Można stosować w proporcji 1:1.
- Kolendra (ziarna) – charakteryzuje się bardziej cytrusowym profilem smakowym; pasuje do wielu potraw duszonych i warzywnych. Można ją stosować w proporcji pół na pół z kminkiem lub jako jego uzupełnienie.
Co zrobić z kminkiem?
Kminek wykorzystywany jest głównie w kuchni środkowoeuropejskiej i wschodnioeuropejskiej, gdzie dodaje się go do mięs duszonych, kiszonek (np. kapusty), zup, gulaszy oraz chleba na zakwasie. Jest nieodzownym składnikiem tradycyjnych receptur niemieckich (np. kiszonej kapusty), a także kuchni austriackiej i czeskiej. W Polsce często spotykany jest w serach dojrzewających, pasztetach oraz w zupie kminkowej. Stosowany jest również do produkcji likierów i aromatyzowanych alkoholi, takich jak aquavit. Zmielony kminek wchodzi w skład przypraw złożonych, takich jak curry, masala czy przyprawa do kebabu.
Jak przechowywać kminek?
Kminek najlepiej przechowywać w szczelnym, szklanym pojemniku, z dala od światła i wilgoci, w temperaturze pokojowej. Mielony kminek traci aromat szybciej niż całe nasiona, dlatego zaleca się mielić go tuż przed użyciem. Można również zamrozić całość, szczególnie jeśli zakupiona została większa ilość – kminek dobrze znosi niską temperaturę i zachowuje aromat nawet przez kilka miesięcy. Po otwarciu opakowania należy ograniczyć kontakt przyprawy z powietrzem, aby zapobiec ulatnianiu się olejków eterycznych.
