koncentrat pomidorowy
Koncentrat pomidorowy, znany także jako przecier pomidorowy lub pasta pomidorowa, to zagęszczony produkt otrzymywany przez odparowanie znacznej części wody z dojrzałych pomidorów, najczęściej po ich rozdrobnieniu, przetarciu i krótkim gotowaniu. Charakteryzuje się intensywnym, słodko-kwaśnym smakiem i głęboką, ciemnoczerwoną barwą. Stosowany jest głównie jako baza do sosów, zup, gulaszy i potraw jednogarnkowych. Dostępny jest w różnych poziomach koncentracji suchej masy, a najpopularniejszą formą jest koncentrat 30%.
Koncentrat pomidorowy – składniki odżywcze
Na 100 g produktu - koncentrat pomidorowy (gotowy, puszkowany)
Wartości odżywcze:
- Energia: 91 kcal
- Białko: 3,03 g
- Tłuszcze całkowite: 0 g
- w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g
- Kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Cholesterol: 0 mg
- Błonnik pokarmowy: 6,1 g
- Węglowodany (z różnic): 21,21 g
- w tym cukry: 12,12 g
- Sód: 485 mg
- Witamina C (kwas askorbinowy): 10,9 mg
- Witamina A (IU): 1212 IU
- Żelazo: 3,27 mg
- Wapń: 0 mg
Koncentrat pomidorowy – historia i pochodzenie
Koncentrat pomidorowy wywodzi się z południowej Europy, szczególnie z Włoch, gdzie tradycyjnie przygotowywano go w gospodarstwach domowych w celu przedłużenia trwałości sezonowych pomidorów. Pierwsze przemysłowe produkty tego typu zaczęły powstawać na początku XX wieku jako odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie na łatwo dostępne i trwałe składniki spożywcze. Skoncentrowany przecier umożliwiał zachowanie charakterystycznego smaku pomidorów bez konieczności ich przechowywania w surowej postaci. Obecnie koncentrat pomidorowy jest powszechnie stosowany w kuchniach na całym świecie.
Koncentrat pomidorowy – odmiany
- Koncentrat 18% (zagęszczenie 18% ekstraktu pomidorowego)
- Koncentrat 30% (najczęstsza odmiana przemysłowa)
- Pasta podwójnie koncentratowana (ok. 28–30% ekstraktu)
- Pasta potrójnie koncentratowana (powyżej 36%)
Rodzaje koncentratu pomidorowego
- w tubie (łatwa aplikacja, szczelne zamknięcie)
- w puszce (najczęstsza forma przemysłowa)
- w słoiku (łatwe przechowywanie po otwarciu)
- suszone w proszku (rzadziej spotykane w użytku domowym)
- mrożone (sporadycznie spotykane, głównie w gastronomii zbiorowej)
Koncentrat pomidorowy – zamienniki
- Przecier pomidorowy – mniej skoncentrowany, bardziej wodnisty; należy zwiększyć jego ilość i zredukować ilość innych płynów w przepisie.
- Sos pomidorowy – zazwyczaj zawiera dodatki przypraw; może zastąpić koncentrat w daniach jednogarnkowych, ale wpływa na końcowy smak.
- Świeże pomidory – po usunięciu skórek i długotrwałym gotowaniu można uzyskać podobny efekt smakowy, ale o niższym stężeniu; wymaga więcej czasu przygotowania.
- Suszone pomidory – bardzo intensywne w smaku; po namoczeniu i zmiksowaniu mogą częściowo zastąpić koncentrat, jednak zmieniają konsystencję i smak dania.
Co zrobić z koncentratem pomidorowym?
Koncentrat pomidorowy jest nieodzownym składnikiem wielu tradycyjnych dań kuchni śródziemnomorskiej, takich jak włoskie sosy do makaronów (np. ragù, puttanesca), hiszpańskie potrawy jednogarnkowe czy francuskie ratatouille. Stosowany jest także w kuchni polskiej jako składnik zup (np. pomidorowej), bigosu, leczo i sosów do mięs. W kuchni wschodnioeuropejskiej wykorzystywany bywa również do zakwaszania potraw. Dzięki skoncentrowanemu smakowi pozwala wzbogacić dania bez nadmiernego rozcieńczania.
Jak przechowywać koncentrat pomidorowy?
Nieotwarty koncentrat pomidorowy należy przechowywać w chłodnym i suchym miejscu, z dala od światła słonecznego, najlepiej w temperaturze pokojowej. Po otwarciu należy przełożyć jego zawartość z puszki do szklanego lub ceramicznego pojemnika z pokrywką i przechowywać w lodówce, wykorzystując w ciągu 5–7 dni. Istnieje możliwość zamrożenia koncentratu w małych porcjach, na przykład w foremkach do lodu, co umożliwia wygodne dawkowanie w przyszłości. Produkt mrożony zachowuje swoją jakość do 3 miesięcy.
