kwasek cytrynowy
Kwasek cytrynowy, znany również jako kwas cytrynowy, E330 lub acidum citricum, to naturalna substancja organiczna występująca w owocach cytrusowych, głównie w cytrynach i limonkach. W przemyśle spożywczym stosuje się go jako regulator kwasowości, konserwant lub wzmacniacz smaku. W czystej postaci ma formę drobnokrystalicznego, białego proszku o wyraźnie kwaśnym smaku. Jest powszechnie stosowany zarówno w kuchni domowej, jak i w przemyśle spożywczym, zwłaszcza w produkcji napojów, dżemów, konserw i przetworów.
Kwasek cytrynowy – składniki odżywcze
- Energia: 0 kcal
- Białko: 0 g
- Tłuszcze całkowite: 0 g
- Sód: 0 mg
- Węglowodany (łącznie): 0 g
Dane odżywcze dotyczą czystego, bezwodnego kwasu cytrynowego w formie proszku w ilości 100 g.
Kwasek cytrynowy – historia i pochodzenie
Kwasek cytrynowy został po raz pierwszy wyizolowany w czystej postaci przez szwedzkiego chemika Carla Wilhelma Scheelego w 1784 roku z soku cytrynowego. Początkowo jego źródłem były wyłącznie owoce cytrusowe, szczególnie cytryny. Na początku XX wieku opracowano metodę biotechnologicznej produkcji kwasu cytrynowego z udziałem pleśni Aspergillus niger, co umożliwiło jego przemysłową produkcję na szeroką skalę bez konieczności wykorzystywania owoców cytrusowych. Obecnie niemal cały dostępny kwas cytrynowy powstaje w procesie fermentacji cukrów.
Kwasek cytrynowy – odmiany
Rodzaje kwasku cytrynowego
- Proszek – najczęściej spotykana forma, łatwa do rozmieszania w cieczy lub suchej masie.
- Roztwór wodny – stosowany w przemyśle spożywczym i gastronomii w postaci skoncentrowanych roztworów o różnym stężeniu.
- Granulat – rzadsza forma, wykorzystywana w dodatkach spożywczych i gastronomii molekularnej.
Kwasek cytrynowy – zamienniki
- Sok z cytryny: Najczęściej stosowany naturalny zamiennik. Ma zbliżony poziom kwasowości, lecz nadaje potrawom również aromat cytrusowy. W proporcji: 1 łyżeczka kwasu cytrynowego odpowiada około 2–3 łyżkom soku z cytryny.
- Kwas winowy: Stosowany zwłaszcza w cukiernictwie. Jest silniejszy w smaku niż kwas cytrynowy; zaleca się użycie około 80% pierwotnej ilości.
- Ocet: Może być stosowany jako zamiennik w przetworach i marynatach. Zmienia jednak profil smakowy; najlepiej używać go w przetworach pikantnych lub wytrawnych.
Co zrobić z kwaskiem cytrynowym?
Kwasek cytrynowy wykorzystywany jest głównie w kuchniach, w których konieczna jest kontrola poziomu kwaśności potraw, między innymi w kuchni przetwórczej, azjatyckiej, indyjskiej oraz w przemyśle spożywczym. Znajduje zastosowanie w produkcji lemoniad, napojów gazowanych, galaretek, dżemów, przetworów owocowych i warzywnych oraz w cukiernictwie – zwłaszcza w połączeniu z sodą jako środek spulchniający. Działa także jako naturalny środek zapobiegający ciemnieniu warzyw i owoców po obraniu (na przykład jabłek, ziemniaków), a także jako regulator pH w syropach i kremach.
Jak przechowywać kwasek cytrynowy?
Kwasek cytrynowy należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku, z dala od wilgoci, światła i źródeł ciepła. Najlepiej sprawdza się pojemnik szklany lub plastikowy z hermetycznym zamknięciem. Optymalna temperatura przechowywania to temperatura pokojowa (do 25°C). Nie wymaga przechowywania w lodówce i nie powinien być zamrażany, ponieważ w warunkach nadmiernej wilgoci może się zbrylać lub tracić sypkość.
