mąka owsiana
Opis ogólny
Mąka owsiana, znana również jako mąka z owsa lub mielony owies, to rodzaj mąki pozyskiwanej z całych ziaren owsa, najczęściej pełnoziarnistego lub całkowicie oczyszczonego. Charakteryzuje się delikatnym, lekko orzechowym smakiem i naturalnym jasnobeżowym kolorem. Jest popularna w kuchni bezglutenowej (choć sam owies może zawierać śladowe ilości glutenu, w zależności od stopnia zanieczyszczenia), a także w kuchniach regionalnych, zwłaszcza w Skandynawii, Szkocji i Ameryce Północnej. Mąka owsiana znajduje zastosowanie zarówno w wypiekach, jak i jako zagęstnik do zup czy sosów.
Mąka owsiana – składniki odżywcze
uwagi: Wartości podano dla surowej mąki owsianej na 100 g produktu:składniki:
- Energia: 393 kcal
- Białko: 13,33 g
- Tłuszcz ogółem: 6,67 g
- – Kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g
- – Kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Cholesterol: 0 mg
- Błonnik pokarmowy (włókno): 10 g
- Węglowodany przyswajalne: 70 g
- – Cukry ogółem: 0 g
- Wapń (Ca): 3 mg
- Żelazo (Fe): 3,33 mg
- Potas (K): 280 mg
- Sód (Na): 0 mg
- Witamina D (D2 + D3): 533 IU
Mąka owsiana – historia i pochodzenie
Owies jako zboże był znany już w epoce brązu, szczególnie rozpowszechniony na obszarach Europy Północnej i Środkowej. W przeciwieństwie do pszenicy czy jęczmienia, które dominowały w krajach o cieplejszym klimacie, owies jest przystosowany do chłodniejszych i bardziej wilgotnych warunków. Tradycyjnie wykorzystywano go do przygotowywania owsianki i kleików, a rozwój metod przemiału w XVIII i XIX wieku umożliwił produkcję mąki owsianej jako składnika wypieków, głównie w Szkocji i Skandynawii. Obecnie stosowana jest na całym świecie, zwłaszcza w kuchniach alternatywnych i bezglutenowych.
Mąka owsiana – odmiany
- Mąka owsiana pełnoziarnista – produkowana z całych ziaren owsa, zawiera otręby i zarodki
- Mąka owsiana gładka – drobno mielona, najczęściej z wyselekcjonowanego owsa
- Mąka owsiana błyskawiczna – wytwarzana z uprzednio ugotowanego i wysuszonego owsa, ma drobniejszą strukturę i szybciej wchłania wodę
Rodzaje mąki owsianej
- Surowa – stosowana najczęściej do wypieków i zagęszczania
- Mrożona – rzadko spotykana, możliwa do przygotowania domowego (np. mrożona w porcjach do koktajli lub ciast)
- Pakowana hermetycznie – z wydłużonym terminem przydatności, zabezpieczona przed utlenianiem tłuszczów
Mąka owsiana – zamienniki
- Mąka żytnia – można jej używać w podobnych proporcjach w wypiekach; nadaje lekko kwaskowaty smak i inną teksturę
- Mąka orkiszowa – dobrze sprawdza się w ciastach drożdżowych i chlebach, wymaga nieco mniej płynu niż mąka owsiana
- Mąka gryczana – alternatywa bezglutenowa, bardziej wyrazista w smaku, może wymagać zmiany proporcji płynów
- Mąka ryżowa – delikatna w smaku, dobra do zagęszczania i cienkich naleśników, ma niższą zawartość tłuszczu i błonnika
- Mąka migdałowa – bardziej tłusta i aromatyczna; należy ograniczyć ilość tłuszczu w przepisie, stosować w połączeniu z innymi mąkami
Co zrobić z mąki owsianej?
Mąka owsiana jest składnikiem szeroko stosowanym w kuchni wegetariańskiej, roślinnej oraz bezglutenowej (o ile pochodzi z certyfikowanego źródła). Nadaje się do przygotowywania naleśników, ciast, ciasteczek, chleba oraz placków śniadaniowych. Wykorzystuje się ją również jako składnik granoli, batoników energetycznych oraz jako zagęstnik do zup, kremów i koktajli. Charakterystyczna jest dla kuchni szkockiej (w szczególności bannocks i oatcakes) oraz amerykańskiej w przepisach śniadaniowych, takich jak pancakes czy muffins.
Jak przechowywać mąkę owsianą?
Mąkę owsianą należy przechowywać w szczelnym, suchym i chłodnym miejscu, najlepiej w pojemniku chroniącym przed wilgocią i światłem. W przypadku przechowywania w temperaturze pokojowej zaleca się spożycie w ciągu 1–2 miesięcy od otwarcia opakowania. Aby przedłużyć świeżość i zapobiec jełczeniu tłuszczów naturalnych, można mąkę owsianą przechowywać w lodówce lub zamrażalniku. W warunkach zamrożenia nadaje się do użycia przez około 6 miesięcy. Przed ponownym użyciem warto pozwolić jej osiągnąć temperaturę pokojową, aby uniknąć skraplania wilgoci.
