margaryna
Margaryna, znana również jako tłuszcz roślinny utwardzany lub zamiennik masła, to produkt spożywczy wytwarzany na bazie olejów roślinnych. Służy przede wszystkim jako środek do smarowania, składnik wypieków lub dodatek do potraw. Opracowana po raz pierwszy w XIX wieku jako tańsza alternatywa dla masła, margaryna występuje w postaci twardej lub miękkiej, zazwyczaj barwionej na żółto, by przypominała masło. Skład i konsystencja margaryny mogą się różnić w zależności od producenta i przeznaczenia (np. do smarowania lub pieczenia), jednak większość produktów zawiera mieszankę tłuszczów roślinnych, emulgatorów i dodatków smakowych.
Margaryna – składniki odżywcze
Wartości odżywcze dla margaryny w stanie surowym, porcja 100 g:
- Energia: 714 kcal
- Białko: 0 g
- Tłuszcz całkowity: 78,57 g
- - w tym kwasy tłuszczowe jednonienasycone: 21,43 g
- - w tym kwasy tłuszczowe wielonienasycone: 35,71 g
- - w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 14,29 g
- - w tym kwasy tłuszczowe trans: 7,14 g
- Cholesterol: 0 mg
- Błonnik: 0 g
- Węglowodany ogółem: 0 g
- - w tym cukry: 0 g
- Sód (Na): 679 mg
- Witamina A: 3571 IU
- Witamina C: 0 mg
- Wapń (Ca): 0 mg
- Żelazo (Fe): 0 mg
Margaryna – historia i pochodzenie
Margaryna została wynaleziona w 1869 roku przez francuskiego chemika Hippolyte’a Mège-Mourièsa, który pracował nad alternatywą dla masła na zlecenie Napoleona III. Pierwotnie margarynę wytwarzano z łoju wołowego oraz mleka, jednak z czasem zaczęto stosować oleje roślinne – szczególnie po wynalezieniu metody częściowego uwodornienia tłuszczów w XX wieku. Produkt szybko zyskał popularność jako tańszy i trwalszy odpowiednik masła, co miało znaczenie w czasie wojen i kryzysów gospodarczych.
Margaryna – odmiany
- Margaryna do smarowania – ma miękką konsystencję, łatwą do rozprowadzania na pieczywie nawet po wyjęciu z lodówki.
- Margaryna do pieczenia – o wyższej zawartości tłuszczu, często zawiera dodatki poprawiające strukturę wypieków.
- Margaryna uniwersalna – przeznaczona zarówno do smarowania, jak i do gotowania oraz pieczenia.
- Margaryna cukiernicza – specjalistyczna odmiana stosowana w produkcji ciast, tortów i ciastek.
Rodzaje margaryny
- Margaryna w kostce (twarda) – do pieczenia i gotowania.
- Margaryna w kubku (miękka) – do smarowania.
- Margaryna płynna – rzadziej spotykana, stosowana jako składnik gotowych sosów i emulsji.
- Margaryna mrożona – wykorzystywana przemysłowo, szczególnie w ciastkarniach i piekarniach.
Margaryna – zamienniki
- Masło – klasyczny zamiennik margaryny, szczególnie w wypiekach; różnice w zawartości wody i smaku mogą wpłynąć na strukturę potrawy.
- Olej roślinny (np. rzepakowy, słonecznikowy) – stosowany głównie w wypiekach i smażeniu; należy przeliczyć ilość według masy tłuszczu, ponieważ olej nie zawiera wody.
- Smalec – dobry zamiennik w przepisach tradycyjnych, np. do ciast kruchych; zapewnia odmienny profil smakowy.
- Puree z awokado lub jabłek – w niektórych wypiekach może zastąpić margarynę, ale wpływa na smak i wilgotność; wymaga przetestowania odpowiednich proporcji.
Co zrobić z margaryny?
Margaryna jest szeroko stosowana w kuchni: do smarowania pieczywa, pieczenia ciast i ciastek, przygotowywania sosów, smażenia oraz gotowania potraw jednogarnkowych. W kuchni europejskiej, szczególnie zachodnioeuropejskiej i środkowoeuropejskiej, wypiera masło ze względów cenowych oraz dostępności. Znajduje zastosowanie zarówno w gospodarstwach domowych, jak i w przemyśle spożywczym – zwłaszcza przy produkcji margaryn specjalistycznych wykorzystywanych przez cukierników i piekarzy. Jest składnikiem wielu potraw typu comfort food oraz półproduktów, takich jak kruche spody do tart czy ciastka.
Jak przechowywać margarynę?
Margarynę należy przechowywać w lodówce, w temperaturze od 2°C do 8°C, najlepiej w szczelnym opakowaniu ograniczającym kontakt z powietrzem i innymi zapachami. Po otwarciu powinna być zużyta w ciągu kilku tygodni, zgodnie z zaleceniami producenta. Można ją również zamrozić – najlepiej w oryginalnym opakowaniu lub szczelnie zawiniętą w folię aluminiową i umieszczoną w woreczku do mrożenia. Po rozmrożeniu margaryny nie należy ponownie zamrażać.
