masło roślinne
Masło roślinne, znane również jako margaryna roślinna lub tłuszcz roślinny do smarowania, to produkt otrzymywany na bazie przetworzonych olejów roślinnych, często wzbogacanych emulgatorami i substancjami usztywniającymi. Stosowane jest jako alternatywa dla masła pochodzenia zwierzęcego, głównie w pieczywie, gotowaniu i pieczeniu. W zależności od receptury może mieć konsystencję od bardzo miękkiej do stałej. Z uwagi na pochodzenie wyłącznie roślinne często wybierane jest przez osoby stosujące dietę wegańską. Obecność tłuszczów nasyconych i nienasyconych zależy od rodzaju użytych olejów.
Masło roślinne – składniki odżywcze
porcja: 100 g (produkt gotowy do spożycia)zawartość:
- Wartość energetyczna: 917 kcal
- Białko: 0 g
- Tłuszcz: 100 g
- — w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 25 g
- — w tym kwasy tłuszczowe jednonienasycone: 20,83 g
- — w tym kwasy tłuszczowe wielonienasycone: 50 g
- — w tym kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Węglowodany: 0 g
- — w tym cukry: 0 g
- Błonnik: 0 g
- Sód: 0 mg
- Wapń: 0 mg
- Żelazo: 0 mg
- Witamina C: 0 mg
- Witamina A (RAE): 0 µg
- Cholesterol: 0 mg
Masło roślinne – historia i pochodzenie
Masło roślinne zostało opracowane jako substytut masła pochodzenia zwierzęcego w odpowiedzi na zapotrzebowanie na tańszy i trwalszy tłuszcz do codziennego użytku. Pierwsze próby stworzenia takiego produktu datuje się na XIX wiek, kiedy wynaleziono margarynę jako zamiennik masła podczas okresów niedoboru. Z czasem, dzięki rozwojowi technologii rafinacji olejów roślinnych oraz ich uwodorniania, masło roślinne stało się powszechnie dostępne i zyskało popularność na całym świecie. Obecnie produkowane jest z różnych olejów, m.in. rzepakowego, słonecznikowego, palmowego czy sojowego.
Masło roślinne – odmiany
- Masło roślinne miękkie do smarowania – zawiera większą ilość ciekłych olejów roślinnych; idealne do pieczywa
- Masło roślinne do pieczenia – o wyższej zawartości tłuszczów nasyconych, bardziej stałe w konsystencji; stosowane w cukiernictwie
- Masło roślinne bez tłuszczów trans – alternatywa pozbawiona izomerów trans, uzyskiwana dzięki procesowi estryfikacji
- Masło roślinne z dodatkiem oleju kokosowego – charakteryzuje się wyraźnym aromatem kokosa i stałą strukturą
Rodzaje masła roślinnego
- Produkt gotowy do smarowania (chłodzony)
- Tłuszcz roślinny w kostce do pieczenia (stały, niewymagający chłodzenia przed otwarciem)
- Masło roślinne w kubkach (do zastosowań gastronomicznych)
- Masło roślinne z dodatkami smakowymi (np. czosnkiem, ziołami)
Masło roślinne – zamienniki
- Masło klarowane (ghee) – bardziej stabilne w wysokiej temperaturze; stosowane w proporcji 1:1, lecz nie jest produktem wegańskim
- Olej kokosowy – twardnieje w temperaturze pokojowej, ma intensywny aromat; stosowany w proporcji 1:1 w wypiekach
- Olej rzepakowy – ciekły, neutralny w smaku; masło roślinne można zastąpić 80% objętości oleju
- Awokado – rozgniecione na pastę, stosowane w wypiekach jako zamiennik tłuszczu; wpływa na wilgotność i barwę ciasta
Co zrobić z masła roślinnego?
Masło roślinne jest powszechnie wykorzystywane w kuchni codziennej i przemysłowej jako tłuszcz do smarowania pieczywa, pieczenia ciast i ciasteczek, smażenia oraz jako składnik sosów i past. Znajduje zastosowanie zarówno w kuchni wegetariańskiej i wegańskiej, jak i tradycyjnej. Szczególnie popularne jest we współczesnej kuchni krajów zachodnich, gdzie konsumenci często poszukują alternatyw dla produktów pochodzenia zwierzęcego. W cukiernictwie przemysłowym zastępuje masło w ciastkach i wypiekach drożdżowych, zapewniając jednolitą strukturę i wydłużając trwałość produktów.
Jak przechowywać masło roślinne?
Masło roślinne należy przechowywać w chłodnym miejscu, najlepiej w lodówce, w oryginalnym opakowaniu chroniącym przed światłem i dostępem powietrza. Otwarty produkt należy zużyć w ciągu kilku tygodni, zgodnie z zaleceniami producenta. Masło roślinne można zamrażać, choć jego konsystencja po rozmrożeniu może ulec zmianie — zaleca się mrożenie w porcjach. W przypadku kostek przeznaczonych do pieczenia możliwe jest przechowywanie w temperaturze pokojowej, o ile znajduje się stosowna informacja na opakowaniu.
