młoda kapusta
Opis ogólny
Młoda kapusta, znana również jako kapusta wczesna lub majowa, to odmiana kapusty białej zbierana wiosną lub na początku lata. W porównaniu z późniejszą kapustą głowiastą charakteryzuje się delikatniejszymi, cieńszymi liśćmi, łagodniejszym smakiem oraz mniejszą zwartością główki. Jest powszechnie stosowana w kuchni środkowoeuropejskiej i słowiańskiej, szczególnie w potrawach duszonych lub gotowanych na parze. Ze względu na sezonowość wykorzystywana jest głównie od maja do lipca. Często bywa mylona z kapustą pekińską lub wczesną odmianą sałaty, jednak jej smak i struktura są typowe dla kapusty białej.
Młoda kapusta – składniki odżywcze
porcja: 100 g surowej młodej kapustywartości:
- Energia: 42 kcal
- Białko: 0,94 g
- Tłuszcze ogółem: 0,23 g
- – w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g
- – kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Cholesterol: 0 mg
- Błonnik pokarmowy: 0,9 g
- Węglowodany ogółem: 9,86 g
- – cukry naturalne: 5,63 g
- – cukry dodane: 2,8 g
- Wapń (Ca): 28 mg
- Żelazo (Fe): 0,28 mg
- Potas (K): 141 mg
- Sód (Na): 117 mg
- Witamina D (D2 + D3): 0 IU
Młoda kapusta – historia i pochodzenie
Młoda kapusta pochodzi od dziko rosnących form kapusty Brassica oleracea, które występowały naturalnie na wybrzeżach Europy Zachodniej i w rejonie Morza Śródziemnego. Udomowiona została około 1000 lat temu, a w Europie Środkowej była znana już w średniowieczu. Odmiany wczesne wykorzystywano szczególnie we wschodniej części kontynentu, gdzie klimat sprzyjał ich szybkiemu wzrostowi wiosną. Kapusta wczesna rozpowszechniła się w ogrodnictwie ludowym jako warzywo sezonowe, cenione za krótki okres wegetacji i możliwość wykorzystania w kuchni tuż po zimie.
Młoda kapusta – odmiany
- Glory of Enkhuizen – wczesna odmiana o luźnej główce i delikatnych liściach
- Ditmarska Wczesna – jedna z najstarszych odmian wczesnowiosennych
- Małopolska – polska odmiana kapusty wczesnej, idealna do duszenia
- Pierwszy Zbiór – odmiana o wyjątkowo krótkim okresie wegetacyjnym
Rodzaje młodej kapusty
- Świeża (surowa) – najczęściej spotykana forma, dostępna na targach i w supermarketach od maja do lipca
- Pakowana próżniowo – krojona i sparzona, gotowa do duszenia lub sałatek
- Mrożona – rzadziej spotykana komercyjnie, możliwa do przygotowania w warunkach domowych
- Kiszona – rzadko, ale możliwa do fermentacji świeżych liści odmian wczesnych
Młoda kapusta – zamienniki
- Kapusta pekińska – charakteryzuje się podobną delikatnością liści, ale wymaga krótkiego czasu duszenia; nadaje potrawom nieco słodszy profil smakowy
- Kapusta biała (późna) – twardsza i wymagająca dłuższej obróbki cieplnej, lecz może zastąpić młodą kapustę po uprzednim posiekaniu i duszeniu z dodatkiem wody
- Kapusta włoska – ma faliste liście i bardziej złożony smak, który może wzbogacić dania, choć zmienia konsystencję gotowej potrawy
- Jarmuż – jedynie w potrawach duszonych; jego liście są bardziej włókniste, ale lekko słodkawy smak może przypominać młodą kapustę w niektórych daniach
Co zrobić z młodej kapusty?
Młoda kapusta jest szeroko wykorzystywana w kuchni polskiej, czeskiej, słowackiej, rosyjskiej i ukraińskiej. Przyrządza się z niej potrawy duszone z koperkiem i masłem, zupy (np. kapuśniak wiosenny), a także dodaje do klasycznego bigosu oraz farszów. Doskonale sprawdza się jako składnik warzywnych gołąbków, w sałatkach surowych z dodatkiem oleju i octu, a także jako baza do dań mięsnych z boczkiem, kiełbasą lub ziemniakami. Można ją również lekko podsmażać albo grillować jako dodatek do mięs.
Jak przechowywać młodą kapustę?
Młodą kapustę należy przechowywać w lodówce, najlepiej w szufladzie na warzywa – w całości lub owiniętą w papier kuchenny i folię – maksymalnie przez 5–7 dni od zakupu. Po przekrojeniu należy ją zużyć w ciągu 2–3 dni. Można ją także blanszować i mrozić – po pokrojeniu na paski należy zanurzyć ją na 1–2 minuty we wrzątku, następnie szybko schłodzić w wodzie z lodem, odsączyć i zamrozić porcjami. W takiej formie najlepiej zużyć ją w ciągu 3–4 miesięcy.
