olej słonecznikowy
Opis ogólny
Olej słonecznikowy, znany również jako olej z nasion słonecznika, to tłuszcz roślinny otrzymywany w wyniku tłoczenia nasion słonecznika zwyczajnego (Helianthus annuus). W gastronomii wykorzystywany jest przede wszystkim do smażenia i pieczenia oraz jako baza do emulsji, np. majonezów i sosów. Ma neutralny smak i jasną barwę, dzięki czemu nie wpływa znacząco na smak potraw. Występuje w kilku odmianach, różniących się zawartością poszczególnych kwasów tłuszczowych i metodą pozyskiwania surowca.
Olej słonecznikowy – składniki odżywcze
Informacje dla: olej słonecznikowy, wersja surowa, wartość odżywcza dla 100 gskładniki:
- Wartość energetyczna: 800 kcal
- Białko: 0 g
- Tłuszcz: 86,67 g
- – w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 6,67 g
- – w tym kwasy tłuszczowe jednonienasycone: 53,33 g
- – w tym kwasy tłuszczowe wielonienasycone: 26,67 g
- – kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Błonnik: 0 g
- Węglowodany: 0 g
- – w tym cukry: 0 g
- Sód (Na): 0 mg
- Wapń (Ca): 0 mg
- Żelazo (Fe): 0 mg
- Witamina C: 0 mg
- Witamina A: 0 IU
- Cholesterol: 0 mg
Olej słonecznikowy – historia i pochodzenie
Olej słonecznikowy ma swoje korzenie w Ameryce Północnej, gdzie rdzennie uprawiany był słonecznik zwyczajny – roślina ważna w diecie plemion tubylczych. Do Europy został sprowadzony w XVI wieku, a dopiero w XVIII wieku w Rosji rozpoczęto jego intensywną uprawę i przemysłową produkcję oleju. Obecnie największymi producentami są Ukraina, Rosja, Argentyna oraz Indie. Rozwój technologii tłoczenia oraz rosnące zapotrzebowanie na tłuszcze roślinne przyczyniły się do popularyzacji tej odmiany oleju w kuchniach na całym świecie.
Olej słonecznikowy – odmiany
- Olej słonecznikowy wysokooleinowy – ma zwiększoną zawartość kwasu oleinowego (kwasy jednonienasycone); częściej używany do smażenia, odporny na wysokie temperatury
- Olej słonecznikowy linolowy – zawiera więcej kwasów wielonienasyconych; często stosowany na zimno do sałatek i dressingów
- Olej słonecznikowy tłoczony na zimno – niefiltrowany, nierafinowany; o intensywniejszym smaku i barwie
Rodzaje oleju słonecznikowego
- Rafinowany – oczyszczany chemicznie i fizycznie; lekki w smaku, powszechnie stosowany do smażenia i konserwowania
- Nierafinowany – tłoczony na zimno; bardziej aromatyczny, odpowiedni do potraw na zimno
- Deodoryzowany – pozbawiony zapachu i smaku; uniwersalny w zastosowaniu
Olej słonecznikowy – zamienniki
- Olej rzepakowy – podobny profil tłuszczowy i neutralny smak; może być stosowany w proporcji 1:1 do smażenia i pieczenia
- Olej z pestek winogron – lekki, przyjemny smak; dobrze sprawdza się w daniach na zimno, można stosować w tych samych ilościach
- Olej kukurydziany – nadaje się do smażenia i pieczenia; zbliżony punkt dymienia, proporcje bez zmian
- Oliwa z oliwek (łagodna) – zamiennik nadający potrawom wyraźniejszy aromat; najlepiej sprawdza się w sałatkach; przy smażeniu warto zachować umiar ze względu na niższy punkt dymienia
Co zrobić z oleju słonecznikowego?
Olej słonecznikowy jest powszechnie stosowany w kuchniach europejskich, szczególnie w kuchni Europy Środkowej i Wschodniej, gdzie wykorzystuje się go do smażenia mięs, ryb i warzyw. Ze względu na neutralny smak doskonale sprawdza się jako baza do domowych majonezów, winegretów i marynat. Często używany jest również do wypieku ciast i pieczywa jako alternatywa dla masła lub margaryny. W kuchni wegańskiej i wegetariańskiej wykorzystywany jest także jako składnik past warzywnych, hummusu oraz sosów.
Jak przechowywać olej słonecznikowy?
Olej słonecznikowy należy przechowywać w szczelnie zamkniętej butelce, w chłodnym i ciemnym miejscu, z dala od źródeł ciepła i światła, aby zapobiec jego utlenianiu. Po otwarciu najlepiej spożyć go w ciągu kilku miesięcy. Olej tłoczony na zimno, który jest bardziej podatny na zepsucie, powinien być przechowywany w lodówce. Zamrażanie oleju jest niewskazane, gdyż może niekorzystnie wpłynąć na jego strukturę i walory smakowe.
