pistacje
Pistacje, znane także jako orzeszki pistacjowe, to jadalne nasiona drzewa pistacji właściwej (Pistacia vera), należącego do rodziny nanerczowatych. Charakteryzują się cienką, lekko otwartą skorupką oraz zielonkawym miąższem o słodko-orzechowym smaku. W kuchni wykorzystywane są w formie surowej, prażonej, solonej lub jako składnik past, deserów i dań wytrawnych. Oprócz tradycyjnej nazwy „pistacje” można spotkać także określenia lokalne, takie jak „zielone migdały” (stosowane w niektórych krajach Bliskiego Wschodu), choć pistacje nie są spokrewnione z migdałami.
Pistacje – składniki odżywcze
informacje: Dane dla prażonych i solonych pistacji w porcji 100 gramów:składniki:
- Wartość energetyczna: 536 kcal
- Białko: 17,86 g
- Tłuszcz (całkowity): 42,86 g
- – w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 5,36 g
- – kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Błonnik pokarmowy: 10,7 g
- Węglowodany: 28,57 g
- – w tym cukry: 7,14 g
- Wapń: 71 mg
- Sód: 571 mg
- Żelazo: 3,86 mg
- Witamina A: 357 IU
- Witamina C: 4,3 mg
- Cholesterol: 0 mg
Pistacje – historia i pochodzenie
Pistacje pochodzą z Bliskiego Wschodu, a ich uprawa sięga co najmniej 7 tysięcy lat p.n.e. Uważane są za jedne z najstarszych orzechów uprawnych. Źródła historyczne wskazują, że były cenione w starożytnej Persji i Mezopotamii, a następnie rozpowszechniły się w regionie Morza Śródziemnego. Do Europy trafiły dzięki imperium rzymskiemu. Obecnie największymi producentami pistacji są Iran, Stany Zjednoczone (głównie Kalifornia), Turcja oraz Syria.
Pistacje – odmiany
- Kerman – jedna z najczęściej uprawianych odmian kulinarnych, szczególnie w Stanach Zjednoczonych. Charakteryzuje się dużymi orzechami i jasną skorupką.
- Ahmad Aghaei – popularna odmiana irańska o długich, jasnozielonych ziarnach i cienkiej skorupce. Ceniona w cukiernictwie.
- Sirora – australijska odmiana, idealna do prażenia i spożycia jako przekąska.
- Uzun – tradycyjna odmiana turecka, często wykorzystywana do produkcji baklawy i lodów pistacjowych.
- Red Aleppo – stara odmiana bliskowschodnia, znana z intensywnego smaku; obecnie rzadziej spotykana.
Rodzaje pistacji
- Świeże – rzadko dostępne poza krajami producentów, o miękkiej skorupce i intensywnym zielonym zabarwieniu.
- Surowe (łuskane i w skorupkach) – dostępne w handlu bez dodatku soli, wykorzystywane w cukiernictwie i kuchni.
- Prażone – najczęściej spotykana forma spożycia, z solą lub bez.
- Solone – popularne jako przekąska, dostępne w formie łuskanej lub w skorupkach.
- Mielone – stosowane w deserach, np. jako posypka lub składnik ciast.
- Pasta pistacjowa – przetarte orzechy używane w lodach, kremach i nadzieniach.
- Syrop pistacjowy – rzadziej spotykany, wykorzystywany głównie w cukiernictwie.
Pistacje – zamienniki
- [object Object]
- [object Object]
- [object Object]
- [object Object]
Co zrobić z pistacji?
Pistacje są charakterystycznym składnikiem kuchni Bliskiego Wschodu, perskiej, tureckiej oraz włoskiej, zwłaszcza sycylijskiej. Wykorzystuje się je zarówno w słodkich deserach – takich jak baklawa, lody pistacjowe, marcepany czy kremy – jak i w daniach wytrawnych, np. jako panierkę do mięsa, dodatek do pilawu, farsz do drobiu czy składnik sosów. Nadają potrawom charakterystycznego aromatu i faktury, często podkreślając ich wyjątkowy charakter. Pistacje stosowane są również jako dekoracja oraz składnik sałatek, serów i potraw z owocami morza.
Jak przechowywać pistacje?
Pistacje należy przechowywać w szczelnie zamkniętym opakowaniu, w chłodnym i suchym miejscu, z dala od światła słonecznego i źródeł ciepła. Surowe i łuskane najlepiej trzymać w lodówce lub zamrażarce, szczególnie przy dłuższym przechowywaniu, aby uniknąć jełczenia tłuszczów. Prażone pistacje można przechowywać w temperaturze pokojowej przez kilka tygodni, jednak dla zachowania świeżości warto umieścić je w lodówce. Pistacje można bezpiecznie mrozić – najlepiej w szczelnej torebce lub pojemniku – co pozwala przedłużyć ich przydatność do spożycia do 6–12 miesięcy.
