przecier pomidorowy
Przecier pomidorowy, znany również jako koncentrat pomidorowy, pulpa pomidorowa lub passata, to produkt spożywczy otrzymywany przez odparowanie części wody ze świeżych, przetartych pomidorów. Charakteryzuje się gęstą, jednorodną konsystencją oraz intensywnym, lekko kwaśnym smakiem typowym dla gotowanych pomidorów. Wykorzystywany jest jako baza wielu dań kuchni śródziemnomorskiej, azjatyckiej i środkowoeuropejskiej. W zależności od metody przygotowania różni się stężeniem suchej masy oraz poziomem koncentracji. Przecier pomidorowy sprzedawany jest najczęściej w puszkach, słoikach lub kartonowych opakowaniach aseptycznych typu Tetra Pak.
Przecier pomidorowy – składniki odżywcze
- Energia: 32 kcal
- Białko: 1,61 g
- Tłuszcze ogółem: 0 g
- - kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g
- - kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Błonnik: 3,2 g
- Węglowodany ogółem: 6,45 g
- - cukry całkowite: 3,23 g
- Sód (Na): 613 mg
- Potas (K): 290 mg
- Wapń (Ca): 0 mg
- Żelazo (Fe): 0 mg
- Cholesterol: 0 mg
- Witamina D (D2 + D3): 0 IU
- Dane dotyczą przeciętnej wartości przecieru pomidorowego pasteryzowanego w porcji 100 g produktu.
Przecier pomidorowy – historia i pochodzenie
Pomidory dotarły do Europy z Ameryki Południowej w XVI wieku, jednak ich przetwórstwo na większą skalę rozpoczęto dopiero w XIX wieku we Włoszech, szczególnie w regionach Kampanii i Emilii-Romanii. Przecier pomidorowy początkowo wytwarzano domowo jako sposób konserwowania nadmiaru pomidorów z letnich zbiorów. Z czasem rozwinęła się jego produkcja przemysłowa, co umożliwiło szerokie zastosowanie przecieru w gastronomii i kuchni domowej na całym świecie. Włochy wciąż pozostają jednym z głównych producentów przecieru pomidorowego, choć technologia ta została zaadaptowana globalnie.
Przecier pomidorowy – odmiany
- Passata – przecier pomidorowy z surowych, przetartych pomidorów, pozbawiony skórek i pestek, niegotowany przed rozlaniem do opakowań.
- Concentrato di pomodoro – gęsty przecier pomidorowy, najczęściej kilkukrotnie odparowywany, uzyskiwany w wyniku długotrwałego gotowania.
- Coulis de tomates – francuska wersja przecieru pomidorowego, często doprawiana ziołami.
- Przecier pomidorowy przemysłowy – standaryzowany produkt o określonej koncentracji ekstraktu suchej masy (np. 12–30%).
Rodzaje przecieru pomidorowego
- Przecier pomidorowy świeży – przygotowywany domowo, zazwyczaj pasteryzowany lub zamrażany do późniejszego wykorzystania.
- Przecier pomidorowy pasteryzowany – produkt przemysłowy dostępny w słoikach, puszkach lub kartonowych opakowaniach.
- Przecier pomidorowy sterylizowany – trwały produkt, często o wyższej koncentracji, stosowany w przemyśle gastronomicznym.
- Przecier pomidorowy mrożony – rzadziej spotykany w handlu detalicznym, porcjowany do dłuższego przechowywania.
- Przecier pomidorowy suszony – przetworzony w formie koncentratu w proszku, wykorzystywany jako składnik mieszanek przyprawowych lub gotowych dań.
Przecier pomidorowy – zamienniki
- Pomidory z puszki (krojone lub całe, bez skórki) – można je zblendować i częściowo odparować, aby uzyskać konsystencję przecieru. Zamiennik nie zawsze tak samo intensywny w smaku.
- Koncentrat pomidorowy – zazwyczaj bardziej gęsty i intensywny niż przecier. Należy rozcieńczyć go wodą; proporcje zależą od stężenia (zwykle ok. 1 łyżka na 3–4 łyżki wody).
- Sos pomidorowy – zawiera dodatkowe przyprawy i tłuszcze; może być stosowany jako zamiennik przecieru w gotowych daniach, choć nie nadaje się do przetworów lub jako baza bez dodatków.
- Domowy przecier z pieczonych pomidorów – alternatywa o głębszym smaku. Wymaga odpowiedniego zredukowania płynów dla uzyskania właściwej intensywności.
Co zrobić z przecieru pomidorowego?
Przecier pomidorowy stanowi podstawę wielu potraw kuchni włoskiej, takich jak sos pomidorowy do makaronów, pizza, zupa minestrone czy lasagne. Jest składnikiem wielu dań kuchni śródziemnomorskiej, np. shakshuki, ratatouille czy tapenady. W kuchni indyjskiej dodawany jest do sosów curry i potraw jednogarnkowych. W Polsce wykorzystywany jest do przygotowywania zupy pomidorowej, gołąbków, bigosu i potrawek. Dzięki neutralnemu profilowi smakowemu dobrze łączy się zarówno z daniami mięsnymi, jak i roślinnymi.
Jak przechowywać przecier pomidorowy?
Otwarty przecier pomidorowy należy przechowywać w lodówce, w szczelnie zamkniętym pojemniku szklanym lub plastikowym o odpowiedniej pojemności dostosowanej do pozostałej ilości produktu. Powinien zostać zużyty w ciągu 3–5 dni. Nadmiar można zamrozić w porcjach, np. w foremkach do lodu, i przechowywać przez maksymalnie 3 miesiące. Przed zamrożeniem należy unikać pojemników szklanych. Nieotwarty produkt pasteryzowany lub sterylizowany należy przechowywać w chłodnym, suchym i ciemnym miejscu, np. w spiżarni. Termin przydatności do spożycia zależy od producenta oraz metody przetwarzania – zazwyczaj wynosi od kilku miesięcy do roku.
