przyprawa 5 smaków



Przyprawa 5 smaków, nazywana także „chińską przyprawą pięciu smaków” lub „Wu Xiang Fen”, to mieszanka korzenna wywodząca się z kuchni chińskiej, szeroko stosowana również w innych kuchniach azjatyckich. Jej nazwa odnosi się do tradycyjnej koncepcji pięciu smaków – słodkiego, kwaśnego, gorzkiego, słonego i umami – które mają być zrównoważone w tej mieszance. Skład przyprawy może się różnić w zależności od producenta, lecz zazwyczaj zawiera cynamon (korę kasji), goździki, koper włoski, anyż gwiazdkowaty i pieprz syczuański. Przyprawa występuje w formie drobno zmielonego proszku i charakteryzuje się silnym aromatem, dlatego dodaje się jej do potraw w niewielkich ilościach.

Przyprawa 5 smaków – składniki odżywcze

Wartości dla 1 g (suszona mieszanka przyprawowa)

• Wartość energetyczna: 0 kcal
• Białko: 0 g
• Tłuszcz całkowity: 0 g
• Węglowodany ogółem: 0 g
• Sód: 0 mg

Przyprawa 5 smaków – historia i pochodzenie

Przyprawa 5 smaków wywodzi się z kuchni chińskiej i oparta jest na zasadzie równowagi zgodnie z teorią pięciu elementów tradycyjnej medycyny chińskiej. Jej receptura ma odzwierciedlać harmonię wszystkich pięciu smaków. Historycznie stosowana była nie tylko jako dodatek kulinarny, lecz także jako składnik wykorzystywany do marynowania i konserwowania żywności. Zyskała popularność również w kuchniach wietnamskiej, tajskiej i malezyjskiej.

Przyprawa 5 smaków – odmiany

• Klasyczna mieszanka (kasja, goździki, koper włoski, anyż gwiazdkowaty, pieprz syczuański)
• Wietnamska odmiana (z dodatkiem imbiru lub kardamonu)
• Indonezyjska wersja (często z galangalem i cynamonem cejlońskim)
• Mieszanka hongkońska (może zawierać skórkę pomarańczową i lukrecję)
• Gotowe mieszanki bez pieprzu syczuańskiego (łagodniejsze)

Rodzaje przyprawy 5 smaków

• Forma proszku (najbardziej powszechna)
• Mieszanka ziaren do samodzielnego zmielenia
• Gotowe pasty z dodatkiem oleju jako baza do marynat

Przyprawa 5 smaków – zamienniki

• Mieszanka cynamonu, goździków i kopru włoskiego – podstawowy profil smakowy, dający zbliżony efekt aromatyczny
• Anyż gwiazdkowaty, cynamon i pieprz czarny – mniej autentyczny zestaw, ale odpowiedni do marynat z wieprzowiny i drobiu
• Sambal i cynamon – alternatywa w daniach kuchni azjatyckiej, zmieniająca jednak profil smakowy
• Przyprawa garam masala – zawiera zbliżone nuty korzenne, szczególnie w potrawach duszonych, lecz nie odzwierciedla równowagi pięciu smaków

Co zrobić z przyprawą 5 smaków?

Przyprawa 5 smaków jest kluczowym składnikiem wielu potraw kuchni chińskiej, szczególnie w regionach syczuańskim i kantońskim. Używana jest do przyprawiania mięs – zwłaszcza wieprzowiny, kaczki i kurczaka – zarówno w formie marynaty, jak i jako dodatek do dań smażonych oraz duszonych. Często stosuje się ją również w kuchni wietnamskiej do dań z ryżem lub makaronem ryżowym. Nadaje charakterystyczny aromat potrawom takim jak kaczka po pekińsku, smażona wieprzowina czy tofu stir-fry.

Jak przechowywać przyprawę 5 smaków?

Przyprawę 5 smaków należy przechowywać w szczelnym, szklanym pojemniku, z dala od światła, wilgoci i źródeł ciepła. Optymalne miejsce do jej przechowywania to ciemna szafka lub spiżarnia. Nie zaleca się mrożenia przyprawy w formie sypkiej, ponieważ może to wpłynąć na jej strukturę i aromat. Przy prawidłowym przechowywaniu okres przydatności do spożycia wynosi zazwyczaj od 12 do 18 miesięcy.