ryż jaśminowy
opis ogólny
Ryż jaśminowy, znany również jako aromatyczny ryż lub tajski ryż pachnący, to długoziarnista odmiana ryżu wywodząca się z Tajlandii. Charakteryzuje się lekko kwiatowym, delikatnym aromatem przypominającym jaśmin – stąd jego nazwa. Cechuje się miękką, puszystą strukturą po ugotowaniu oraz śnieżnobiałą barwą, którą zachowuje także po ugotowaniu. Dzięki subtelnemu smakowi i delikatnej strukturze jest często wykorzystywany w daniach kuchni azjatyckiej, zwłaszcza tajskiej, wietnamskiej i indonezyjskiej.
Ryż jaśminowy – składniki odżywcze
informacje: Dane poniższe dotyczą surowego ryżu jaśminowego w porcji 100 g:lista:
- Energia: 360 kcal
- Białko: 6 g
- Tłuszcz ogółem: 0 g
- Tłuszcze nasycone: 0 g
- Cholesterol: 0 mg
- Błonnik: 0 g
- Węglowodany (łącznie): 84 g
- Cukry ogółem: 0 g
- Sód: 0 mg
- Potas: 0 mg
- Wapń: 0 mg
- Żelazo: 0 mg
- Witamina A: 0 IU
- Witamina C: 0 mg
Ryż jaśminowy – historia i pochodzenie
Ryż jaśminowy pochodzi z północno-wschodniej Tajlandii, gdzie od wieków stanowi podstawowy składnik codziennej diety. Uprawia się go przede wszystkim w regionie Isan oraz w sąsiednich rejonach Laosu. Tradycyjnie nosi tam nazwę „khao hom mali” – co dosłownie oznacza pachnący ryż jaśminowy. Po drugiej wojnie światowej zyskał popularność na rynkach międzynarodowych i obecnie jest eksportowany na cały świat jako ryż premium o wysokich walorach smakowych i użytkowych.
Ryż jaśminowy – odmiany
- Hom Mali 105 – najpopularniejsza tajska odmiana eksportowa, znana z intensywnego aromatu.
- RD15 (Khao Dawk Mali 105) – oryginalna linia hodowlana używana w oficjalnych nasadzeniach w Tajlandii.
- Pka Rumduol – kambodżańska odmiana ryżu jaśminowego o podobnym profilu zapachowym i strukturze, uprawiana głównie w prowincji Battambang.
- Phka Malis – oficjalna nazwa kambodżańskiego ryżu jaśminowego, chroniona jako produkt regionalny.
Rodzaje ryżu jaśminowego
- Surowy – podstawowy produkt spożywczy w postaci nieugotowanej, do samodzielnego przygotowania.
- Gotowany – dostępny w formie gotowej do spożycia, pakowany hermetycznie lub jako składnik gotowych dań.
- Pakowany próżniowo – ma dłuższy termin przydatności do spożycia, stosowany w obrocie hurtowym.
- Pakowany porcjowany – gotowe porcje 100–200 g do mikrofalówki, popularne w kuchni wygodnej.
- Mrożony – ryż wcześniej ugotowany i błyskawicznie zamrożony w porcjach.
Ryż jaśminowy – zamienniki
- Ryż basmati – również długoziarnisty i lekko aromatyczny. Lepiej sprawdza się w daniach kuchni indyjskiej. Może być stosowany w takiej samej proporcji.
- Ryż biały długoziarnisty – bardziej neutralny w smaku, bez jaśminowego aromatu. Można stosować w tej samej proporcji; jego struktura może być mniej puszysta.
- Ryż jaśminowy brązowy – ta sama odmiana w wersji pełnoziarnistej; wymaga dłuższego gotowania i zawiera więcej błonnika. Zaleca się wydłużenie czasu gotowania i zwiększenie ilości wody.
- Ryż calrose – krótko- lub średnioziarnisty ryż o kleistej konsystencji. Nie oddaje puszystości jaśminowego, lecz można go używać w potrawach, w których ważna jest kleistość.
Co zrobić z ryżem jaśminowym?
Ryż jaśminowy jest szeroko wykorzystywany w kuchniach Azji Południowo-Wschodniej, w tym tajskiej, wietnamskiej, laotańskiej i kambodżańskiej. Najczęściej podaje się go jako dodatek do dań curry, potraw smażonych typu stir-fry, zup i składników grillowanych. Często stanowi również bazę dań jednogarnkowych i sałatek oraz bywa serwowany z sosem rybnym, warzywami i mięsem. Dzięki swojej neutralności i delikatnemu zapachowi dobrze komponuje się z daniami pikantnymi, słodko-kwaśnymi oraz na bazie mleczka kokosowego.
Jak przechowywać ryż jaśminowy?
Surowy ryż jaśminowy należy przechowywać w suchym, chłodnym i ciemnym miejscu, najlepiej w szczelnie zamkniętym pojemniku, z dala od wilgoci i bezpośredniego światła słonecznego – w spiżarni lub szafce kuchennej. Odpowiednio przechowywany może zachować świeżość nawet przez kilka lat. Ugotowany ryż jaśminowy można przechowywać w lodówce do 3 dni w szczelnym pojemniku. Nadaje się także do mrożenia – po ostudzeniu należy go podzielić na porcje i zamrozić, najlepiej w torebkach strunowych lub przeznaczonych do mrożenia pojemnikach. Zamrożony ryż można przechowywać do 3 miesięcy.
