sól morska
Sól morska, znana również jako sól oceaniczna lub sól pozyskiwana z odparowanej wody morskiej, to rodzaj soli otrzymywany w procesie naturalnego odparowywania wody morskiej. W przeciwieństwie do rafinowanej soli kuchennej, sól morska może zawierać niewielkie ilości minerałów śladowych, które wpływają na jej smak i strukturę. Charakteryzuje się różnorodnością form – może występować jako kryształy, płatki, sól gruboziarnista lub drobno zmielona. Jest szeroko wykorzystywana w kuchniach świata zarówno jako przyprawa, jak i do celów dekoracyjnych, np. jako wykończenie dań.
Sól morska – składniki odżywcze
sól morska, surowa, 100 g
- Energia: 0 kcal
- Białko: 0 g
- Tłuszcze: 0 g
- Węglowodany: 0 g
- Sód (Na): 32 000 mg
Sól morska – historia i pochodzenie
Sól morska jest jednym z najstarszych składników kulinarnych wykorzystywanych przez człowieka. Jej produkcja sięga czasów starożytnych, kiedy to ludzie odkryli, że można ją otrzymać poprzez naturalne odparowywanie wody morskiej na słońcu. Praktyki te były znane już w starożytnym Egipcie, Grecji, a później w Imperium Rzymskim. Tradycyjne metody pozyskiwania soli morskiej przetrwały do dziś w różnych częściach świata, m.in. we Francji (Guérande), Portugalii, Chorwacji czy Japonii.
Sól morska – odmiany
- Fleur de sel – cienka warstwa soli zbierana ręcznie z powierzchni basenów solnych; uważana za sól najwyższej jakości, delikatna i chrupiąca.
- Sel gris (sól szara) – gruboziarnista, lekko wilgotna sól pozyskiwana z dna saliny; ma wyraźny, mineralny smak.
- Sól Maldon – angielska, łagodna sól w postaci cienkich, łamliwych płatków; szczególnie ceniona jako wykończenie dań.
- Czarna sól hawajska – sól morska połączona z aktywnym węglem; nadaje potrawom charakterystyczny kolor i smak.
- Sól wędzona – sól morska wędzona nad naturalnym drewnem; używana do nadania dymnego aromatu potrawom.
Rodzaje soli morskiej
- sól morska gruboziarnista
- sól morska drobnoziarnista
- sól morska w płatkach
- sól morska w bryłach (do młynka)
- sól morska mokra (niewysuszona, naturalnie wilgotna)
Sól morska – zamienniki
- Sól kamienna – bardziej jednorodna; można stosować w tych samych proporcjach, lecz ma mniej złożony smak.
- Sól himalajska – różni się kolorem i zawartością niektórych minerałów; może być używana jako zamiennik w proporcjach 1:1.
- Sól koszerna – mniej intensywna; stosowana w kuchni żydowskiej, wymaga dostosowania ilości ze względu na większe ziarna (około 1,5 raza więcej niż soli morskiej).
- Sól jodowana – przemysłowo rafinowana; stosowana w identycznych proporcjach, ale bez charakterystycznej tekstury soli morskiej.
- Tamari lub sos sojowy – w niektórych przepisach mogą zastąpić sól, dodając smaku umami; należy zacząć od mniejszych ilości i dostosować do smaku dania.
Co zrobić z soli morskiej?
Sól morska jest powszechnie wykorzystywana w różnych kuchniach świata, zwłaszcza tam, gdzie istotna jest struktura i smak wykańczającej solanki, np. w kuchni śródziemnomorskiej, francuskiej, japońskiej i nowoczesnej kuchni fusion. Stosuje się ją zarówno w trakcie gotowania, jak i jako element wykończeniowy – do posypywania sałatek, pieczonych warzyw, steków, ryb, a nawet deserów (np. czekolady z solą). Pomaga podkreślić słodki smak karmelu czy ciemnej czekolady. Dzięki różnorodności strukturalnej może również pełnić funkcję wizualną i teksturalną w prezentacji dań.
Jak przechowywać sól morską?
Sól morską należy przechowywać w suchym miejscu, w szczelnym pojemniku, z dala od wilgoci i intensywnych zapachów, ponieważ łatwo chłonie aromaty z otoczenia. Najlepiej przechowywać ją w szczelnym szklanym lub ceramicznym słoiku. Nie należy trzymać jej w lodówce ani zamrażać, ponieważ nie wymaga ochrony przed utratą wartości ani świeżości – jest produktem trwałym. W wersjach niewysuszonych (np. sel gris) warto używać pojemników ceramicznych, które utrzymują umiarkowaną wilgotność bez ryzyka zbrylania się soli.
