sos ostrygowy
Opis ogólny
Sos ostrygowy to gęsty, ciemny sos o intensywnym, słodko-słonym smaku, często wykorzystywany w kuchni azjatyckiej – zwłaszcza chińskiej, tajskiej i wietnamskiej. Uzyskuje się go poprzez długotrwałe gotowanie wyciągu z ostryg i mieszanie go z cukrem, solą oraz skrobią kukurydzianą. Spotyka się go również pod nazwami takimi jak oyster sauce, chiński sos ostrygowy lub sos hoisin ostrygowy (choć różni się od klasycznego sosu hoisin). Charakteryzuje się głęboką barwą, zbliżoną do sosu sojowego, oraz umiarkowanym poziomem lepkości. W przemyśle spożywczym często występuje w wersjach wegańskich, w których wyciąg z ostryg zastępowany jest grzybami shiitake.
Sos ostrygowy – składniki odżywcze
gramatura: 100 gramów sosu ostrygowego (produkt gotowy, płynny)składniki:
- Energia: 94 kcal
- Białko: 0 g
- Tłuszcze: 0 g
- Węglowodany (w tym cukry): 18,75 g (całość pochodzi z cukrów)
- Sód (Na): 3938 mg
Sos ostrygowy – historia i pochodzenie
Sos ostrygowy wywodzi się z kuchni chińskiej, a jego powstanie datuje się na koniec XIX wieku. Jedna z najbardziej znanych historii związanych z jego pochodzeniem opowiada o przypadkowym odkryciu przez Lee Kum Sheunga z Guangdongu, który zapomniał o gotujących się ostrygach – w wyniku odparowania powstała gęsta, aromatyczna ciecz. Od tego czasu produkt stał się podstawowym składnikiem wielu dań kuchni kantońskiej. Obecnie sos ostrygowy wytwarzany jest komercyjnie w różnych częściach świata, w tym w Tajlandii, Wietnamie i Malezji.
Sos ostrygowy – odmiany
- Sos ostrygowy tradycyjny (na bazie ekstraktu z ostryg i cukru, gotowany do uzyskania gęstej konsystencji)
- Sos ostrygowy z dodatkiem sosu sojowego (często używany jako substytut w tańszych wersjach)
- Wegański sos ostrygowy (zamiennik wykonany z grzybów, zazwyczaj shiitake, imitujący smak ostryg)
- Sos ostrygowy premium (o wyższym procencie ekstraktu z ostryg, gęstszy i o intensywniejszym smaku)
Rodzaje sosu ostrygowego
- Gotowy do użycia (płynny, najczęściej dostępny w butelkach szklanych lub plastikowych)
- Zagęszczony (gęstszy, często używany w profesjonalnej gastronomii)
- W proszku (rzadziej spotykany, stosowany głównie w przemyśle spożywczym)
- Wegański (na bazie grzybów, bez składników pochodzenia zwierzęcego)
Sos ostrygowy – zamienniki
- Sos sojowy z dodatkiem cukru i bulionu grzybowego – zapewnia podobny poziom słoności i głębię smaku; warto zachować proporcję 1:1
- Wegański sos ostrygowy (grzybowy) – dostępny w sklepach azjatyckich jako bezpośredni zamiennik; proporcje bez zmian
- Sos hoisin – bardziej słodki i mniej słony, dlatego należy użyć połowy jego ilości względem sosu ostrygowego i dostosować smak podczas gotowania
- Pasta miso rozcieńczona wodą sojową – alternatywa o profilu smakowym umami; warto zaczynać od mniejszej ilości i doprawiać według uznania
Co zrobić ze sosem ostrygowym?
Sos ostrygowy stosowany jest głównie w kuchni azjatyckiej – w daniach typu stir-fry, do marynat mięsnych (szczególnie wołowiny i drobiu), do smażonych warzyw, a także jako dodatek do makaronów i zup. W kuchni chińskiej stanowi ważny element potraw typu chow mein, w tajskiej jest składnikiem pad see ew, a w kuchni wietnamskiej służy jako baza do sosów serwowanych z warzywami lub tofu. Jest również popularnym dodatkiem do potraw typu dim sum oraz wzmacniaczem smaku w keczupie chińskim.
Jak przechowywać sos ostrygowy?
Po otwarciu sos ostrygowy należy przechowywać w lodówce, w szczelnie zamkniętej butelce, aby zachować jego aromat i zapobiec fermentacji. Przed otwarciem może być przechowywany w temperaturze pokojowej, z dala od światła i źródeł ciepła. Nie zaleca się jego zamrażania, ponieważ składniki mogą się rozwarstwić, a konsystencja ulec pogorszeniu. Okres przydatności wynosi zazwyczaj kilka miesięcy od momentu otwarcia – zgodnie z informacjami producenta umieszczonymi na etykiecie.
