tahini
Opis ogólny
Tahini (inaczej: pasta sezamowa lub masło sezamowe) to gładko zmielona pasta z prażonych nasion sezamu, szeroko stosowana w kuchniach Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej oraz krajów śródziemnomorskich. Może być wytwarzana zarówno z sezamu łuskanego, jak i niełuskanego, co wpływa na jej kolor, smak i konsystencję. Charakteryzuje się bogatym, głębokim smakiem z wyraźną orzechowo-gorzką nutą. Stanowi podstawę wielu klasycznych potraw, m.in. hummusu, baba ghanoush i sosów na bazie tahini.
Tahini – składniki odżywcze
Porcja: 100 g tahini (pasty z nasion sezamu, w formie surowej)Wartość energetyczna: 714 kcalBiałko: 21,43 gTłuszcz całkowity: 64,29 g – w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 8,93 g – kwasy tłuszczowe trans: 0 gBłonnik pokarmowy: 0,9 gWęglowodany (łącznie): 10,71 g – w tym cukry: 0 gSód: 0 mgPotas: 250 mgWapń: 143 mgŻelazo: 6,43 mgCholesterol: 0 mgWitamina D (D2 + D3): 0 IU
Tahini – historia i pochodzenie
Tahini wywodzi się z kuchni Bliskiego Wschodu, szczególnie z rejonów obejmujących współczesny Liban, Izrael, Palestynę i Syrię. Pierwsze wzmianki o paście sezamowej można odnaleźć w starożytnych tekstach sumeryjskich oraz asyryjskich, w których sezam opisywano jako istotny składnik pożywienia oraz towar handlowy. Z czasem tahini rozpowszechniło się w kuchniach regionu śródziemnomorskiego, a dzięki popularyzacji kuchni roślinnej zyskało popularność również w Europie i Ameryce Północnej.
Tahini – odmiany
- Tahini z sezamu łuskanego – jaśniejsze, o łagodniejszym smaku i gładkiej konsystencji
- Tahini z sezamu niełuskanego – ciemniejsze, o bardziej gorzkawej nucie i intensywniejszym smaku; zawiera więcej błonnika
- Tahini surowe – produkowane z nieprażonych ziaren sezamu, ma delikatniejszy, mniej intensywny smak
Rodzaje tahini
- Świeże – gładka pasta w słoikach, gotowa do spożycia
- Słoikowane – pasteryzowane, dostępne w sprzedaży detalicznej
- Ekologiczne – pochodzące z certyfikowanych upraw, nierafinowane
- Sezamowe pasty z dodatkami – np. z czarnuszką, kakao; rzadziej spotykane w tradycyjnej kuchni bliskowschodniej
Tahini – zamienniki
- Masło słonecznikowe – odpowiednie dla osób z alergią na sezam; ma łagodniejszy, lekko słonecznikowy smak. Można stosować w proporcji 1:1
- Masło z nerkowców – o kremowej konsystencji i słodszym profilu smakowym; najlepiej sprawdza się w deserach lub słodkich sosach, zastępując tahini w proporcji 1:1
- Masło migdałowe – bardziej wyraziste i słodsze; wymaga dostosowania ilości do smaku końcowego potrawy, w daniach wytrawnych może być mniej neutralne
- Pasta z czarnego sezamu – alternatywa o intensywniejszym smaku i kolorze, stosowana głównie w daniach azjatyckich; możliwa proporcja 1:1, jednak należy uwzględnić jej wyrazistość
Co zrobić z tahini?
Tahini to składnik bardzo popularny w kuchniach Bliskiego Wschodu i basenu Morza Śródziemnego. Wykorzystywane jest do przygotowania m.in. hummusu, baba ghanoush i sosów na bazie cytryny oraz czosnku, a także jako dodatek do pieczywa pita. W kuchni izraelskiej i palestyńskiej podaje się je w formie dipów lub dressingów do grillowanego mięsa i warzyw. W daniach roślinnych tahini stanowi bazę sosów sałatkowych, marynat i past. Coraz częściej dodaje się je także do deserów, takich jak ciasta, lody czy kremy z kakao i miodem.
Jak przechowywać tahini?
Tahini należy przechowywać w chłodnym, ciemnym miejscu – najlepiej w szczelnie zamkniętym słoiku lub pojemniku. Po otwarciu powinno się je przechowywać w lodówce, aby spowolnić proces utleniania tłuszczów, który może prowadzić do zjełczenia. Przed użyciem warto dokładnie wymieszać pastę, ponieważ naturalne oleje sezamowe mogą oddzielać się od części stałej. Można także przechowywać tahini w porcjach w zamrażarce, jednak po rozmrożeniu konsystencja może wymagać ponownego wymieszania dla uzyskania pożądanej gładkości.
