truskawki
Opis ogólny
Truskawki, znane również jako poziomki truskawkowe, są owocami roślin z rodzaju Fragaria, należącego do rodziny różowatych (Rosaceae). Najczęściej spotykaną i wykorzystywaną odmianą jest truskawka ogrodowa (Fragaria × ananassa), powstała ze skrzyżowania gatunków amerykańskich. Charakteryzuje się soczystym miąższem o słodko-kwaśnym smaku i intensywnym zapachu. W kuchni wykorzystywana jest zarówno na surowo, jak i w przetworach, wypiekach czy deserach.
Truskawki – składniki odżywcze
- Energia: 36 kcal (w 100 g truskawek surowych)
- Białko: 0,71 g
- Tłuszcze ogółem: 0 g
- – w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g
- – w tym kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Cholesterol: 0 mg
- Błonnik pokarmowy: 2,1 g
- Węglowodany ogółem: 9,29 g
- – w tym cukry: 4,29 g
- Sód (Na): 0 mg
- Potas (K): 150 mg
- Wapń (Ca): 14 mg
- Żelazo (Fe): 0,71 mg
- Witamina C (kwas askorbinowy): 41,4 mg
- Witamina D (D2 + D3): 0 IU
Truskawki – historia i pochodzenie
Truskawka ogrodowa została po raz pierwszy wyhodowana w Europie w XVIII wieku poprzez skrzyżowanie dwóch gatunków pochodzących z Ameryki: Fragaria virginiana z Ameryki Północnej i Fragaria chiloensis z Ameryki Południowej. Pierwsze udokumentowane krzyżówki przeprowadzono we Francji około 1750 roku. Wcześniej w Europie znano wyłącznie drobniejsze owoce dziko rosnących poziomek. Od czasu udomowienia truskawki ogrodowej odmiana ta zyskała ogromną popularność jako składnik kulinarny i zaczęła być masowo uprawiana w wielu regionach świata.
Truskawki – odmiany
- Elsanta – odmiana o wysokiej wydajności i jędrnych owocach, popularna w handlu detalicznym
- Clery – wczesna odmiana o dużych, kształtnych owocach, często wykorzystywana do deserów
- Polka – odmiana średnio wczesna, idealna na przetwory ze względu na intensywny smak
- Albion – odmiana powtarzająca owocowanie, ceniona w uprawie ekologicznej
- Honeyoye – wczesna odmiana, stosowana zarówno na surowo, jak i w przetwórstwie
Rodzaje truskawki
- Surowe – najczęściej spożywane w tej formie; dodawane do sałatek, ciast, deserów lub jako samodzielna przekąska
- Mrożone – dostępne przez cały rok; wykorzystywane do koktajli, wypieków, kompotów lub dżemów
- Suszone – koncentrat smaku; używane do musli, batonów lub wypieków
- Liofilizowane – zachowujące większość właściwości smakowych i teksturalnych; stosowane w kuchni nowoczesnej
- W postaci przetworów – dżemy, konfitury, syropy, przeciery; wykorzystywane jako dodatki do pieczywa i deserów
Truskawki – zamienniki
- Maliny – podobny poziom słodyczy i lekko kwaskowaty smak; można stosować w tych samych proporcjach, choć ich struktura jest bardziej delikatna
- Borówki amerykańskie – mniej kwaśne, bardziej mięsiste; nadają się zwłaszcza do pieczenia i koktajli
- Jeżyny – bardziej intensywny i cierpki smak; warto zmniejszyć ich ilość w przepisie lub dodać odrobinę cukru
- Porzeczki czerwone – bardziej kwaskowe; wymagają zrównoważenia smaku cukrem w deserach
- Wiśnie – podobna struktura i wilgotność, ale znacznie bardziej kwaskowe; najlepiej sprawdzają się w przetworach i wypiekach
Co zrobić z truskawki?
Truskawki są charakterystycznym składnikiem kuchni europejskiej, szczególnie środkowoeuropejskiej i francuskiej, gdzie wykorzystywane są w deserach, kompotach, galaretkach, lodach oraz musach. Często pojawiają się w klasycznych potrawach, takich jak tarta z truskawkami, truskawkowe tiramisu czy włoskie semifreddo. W kuchni skandynawskiej używane są jako dodatek do naleśników i placków. W nowoczesnej gastronomii truskawki pojawiają się również w połączeniach z wytrawnymi składnikami, takimi jak ocet balsamiczny, sery dojrzewające czy mięso drobiowe, nadając potrawom owocową świeżość i równoważając inne smaki.
Jak przechowywać truskawki?
Truskawki należy przechowywać w lodówce, w płytkim pojemniku wyłożonym papierowym ręcznikiem chłonącym wilgoć. Przed schowaniem nie należy ich myć, ponieważ mycie powoduje przyspieszenie psucia się owoców. Najlepiej spożyć je w ciągu 1–2 dni od zakupu. W celu dłuższego przechowywania można je zamrozić – należy je dokładnie umyć, osuszyć, usunąć szypułki i ułożyć w jednej warstwie na blaszce lub w pojemniku. Po zamrożeniu najlepiej przechowywać je w szczelnych woreczkach lub pojemnikach, aby zapobiec oszronieniu i utracie smaku. Truskawki można również suszyć lub liofilizować, by zachować ich smak na dłużej.
